آيا در زمان رسول خدا، عبارت (اَشهَدُ اَنَّ عَلیّا وَلیُّ الله) در اذان ذکر می شد؟

1. ابتدا باید گفت که شهادت بر ولایت و امامت امیرالمؤمنین در اذان شیعه مستحب است و بنابر اتفاق همه مراجع بزرگوار تقلید شیعه، جزء اذان نیست.

امام صادق (ع) فرمودند: هر كس «لااله الا الله محمد رسول الله» مي گويد، علي اميرالمومنين نيز بگويد   1 . اين روايت دلالت بر استحباب شهادت به ولايت پس از شهادت به توحيد و رسالت در همه مواضع دارد چه در اذان باشد چه در غير اذان.

2. همچنین شیعه دلایلی در دست دارد که نشان می دهد، اقرار به ولایت علی (علیه السلام) در اذان و اقامه، بین اصحاب رسول خدا ( صلی الله علیه و آله) موجود بوده و ایشان نیز آن را تایید نموده اند.

 سلمان فارسی در اذان و اقامه به ولایت امیرمؤمنان علی (ع) شهادت می داد. روزی يكى از اصحاب به محضر حضرت رسول اكرم (ص) رسيد و عرض كرد: يا رسول اللّه! امروز موضوعى را شنيدم كه پيشتر نشنيده بودم. پيامبر فرمود: آن موضوع چيست؟ علی (ع)  نيز شهادت داد و مىگفت: (اَشهَدُ اَنَّ عَلیّا وَلیُّ الله). حضرت در پاسخ فرمود: خبر خوبى شنيدى!   2 (توجّه: این ماجرا بعد از حجة الوداع و پس از ماجرای غدیر رخ داده است)

 یكی از اصحاب نزد پیامبر(ص) آمده و عرض كرد: ای رسول خدا! ابوذر در اذان بعد از شهادت به رسالت، به ولایت علی نیز شهادت می دهد و می گوید: اشهد ان علیا ولی الله. پیامبر(ص) فرمودند: همین گونه است. مگر سخن مرا در غدیر خم فراموش كرده اید كه گفتم هر كس من مولای او هستم پس علی (ع ) مولای او است؟ هر كس پیمان را بشكند قطعا به خودش آسیب رسانده است.   3

3. شهادت به ولایت امیرالمؤمنین مطابق آیات قرآن است. چرا که قرآن ایشان را ولیّ مؤمنین معرفی نموده است: «إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُون»   4 ؛ «تنها سرپرست شما خدا و رسول او و كساني هستند كه ايمان آورده اند. كساني كه نماز را به پاي مي دارند و در حال ركوع زكات مي دهند»، كه به تصريح شيعه و سني بر امام علي (ع ) تطبيق شده است  . 5

پاورقی:

1 -  الإحتجاج على أهل اللجاج، ج1، ص 158/ مستدرک سفینة البحار، ج6، ص85.

2-مائده : 55

3 - ر.ك : تفسير طبري، ج 6، ص 186؛ احكام القرآن (تفسير جصاص )، ج 2، ص 542؛ تفسير بيضاوي، ج 1، ص 345؛ الدرالمنثور، ج 2، ص 292