جهت جذب به مسجد، از فرصت مدارس محل و گیم نت ها هم استفاده کردیم!!!

گفتگوی قنوت نوجوان با آقای وحید نیا مسئول واحد فرهنگی مسجد شهید مصطفی خمینی قم

قنوت نوجوان: تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید فعالیت های فرهنگی در مسجد را از چه سالی شروع کردید و روش جذب شما چگونه بوده است؟

بسم الله الرحمن الرحیم

 شروع ;کار فرهنگی ما به سال تاسیس کانون برمی گردد یعنی از سال 82 بوده و این‌ که جذب بچه ها از داخل محله شروع کردیم یعنی حتی از بچه هایی که الان عضو کادر اجرایی مان هستند از سال 82 تا به حال پای کار مانده اند خود آقای دباغیان هم از همان سن شروع کرده بودند تا الان به این سن رسیده اند و مسئول کانون هستند و روش ما برای جذب کودکان به نماز در مسجد و کانون، اولویت دادن به نماز هست؛ ما به بچه ها می گوییم که برای موقع نماز هیچ برنامه ای غیر از نماز نگذارند یعنی حتی اتمام کار برنامه ها را هم با نماز گذاشته ایم. و گفتیم نماز را در مسجد بخوانند و خلاصه تمام فعالیتهای ما به نماز ختم می شود در بحث جذب به مسجد  این‌که اسم مسجد جذب کننده است می گویند هر قدمی که به سوی مسجد برمی داری شاید فرشته ها هزار حسنه و ثواب برایت بنویسند نوجوان را  در مسجد جذب می کند

-در چه مکان هایی با بچه ها ارتباط میگیرید و آنها را جذب مسجد می کنید؟

ما بچه هایی را داریم که دائم در گیم نت ها رفت و آمد می کردند اما با توجه به این ارتباط گیری در حال حاضر موقع نماز یک لحظه از نماز و مسجد غافل نمی شوند.

تابستان پارسال بود که افرادی را جذب کردیم که یک یک به مدارس محل سر می زدیم و از آنها دعوت می کردیم که به مسجد بیایند که در این راستا به لطف الهی هم موفق بودیم که یکی از پدرها می گفت با پسر من چه کار کردید که حتی در مسافرت هم می گفت بابا برای نماز جایی که مسجد هست نگهدارید تا نماز بخوانیم.

- آیا شما شیوه ی خاصی برای آوردن بچه ها از مدرسه به مسجد دارید؟ چه جذابیتی را توانستید به این ها نشان بدهید که به سمت مسجد بیایند؟

از حدود دو سال پیش با معاون های پرورشی مدارس صحبت کردیم قرار شد دو روز در هفته برای نماز به مسجد ما بیایند علاوه بر برنامه های تربیتی، پذیرایی هم داشتیم و هم این‌که با فضای مسجد آشنا شدند خودشان دوست داشتند به مسجد بیایند و با هم سن های خودشان فعالیت داشته باشند. سپردن مدیریت اقامه نماز به بچه ها یکی از روش های ما بود برای جذب ؛ از اذان گفتن  تا تعیین لیست مکبری و هر کاری که مربوط به اقامه نماز در مسجد است که یک سری از بچه ها به همین خاطر جذب نماز می شوند

نماز کم کم در وجود بچه ها نهادینه می شود واقعا می توانم از ته دل بگویم بچه ها به نماز با تمام وجود عشق ورزیدند که نماز را رها نمی کنند. ما یک اردویی برده بودیم موقع نماز بود بچه ها داشتند فوتبال بازی می کردند بچه های ما همه به نماز آمدند ولی گروه های دیگر اهمیت چندانی ندادند. تعریف از خود نباشد ولی حتی بیرون از پایگاه هم که باشند نمازشان را هیچ‌وقت فراموش نمی کنند و حتی یک دقیقه هم از این نماز غفلت نمی کنند.

-رابطه ی مسئولین کانون با امام جماعت و رابطه ی امام جماعت با بچه ها چطور است؟ به این معنا که چقدر امام جماعت محترم مسجد شما، با آغوش باز استقبال می کند؟

این‌که ما می گوییم بچه ها در بحث تکبیر دارند شرکت می کنند از لطف امام جماعت است. خود امام جماعت نظر دادند که بچه ها را  دوباره جذب مسجد کنید و بچه ها با امام جماعت این قدر صمیمی هستند که اگر امام جماعت وسیله ای نداشته باشد بچه ها پیگیر هستند که وسیله ای فراهم کنند تا امام جماعت به منزلش برود. رابطه شان با هم عالی است و خود امام جماعت حتی اعتقاد داشتند این بچه ها از الان که در سن رشد هستند باید در برنامه های مسجد شرکت کنند و اگر این اتفاق نیفتد ممکن است خدای نکرده چند سال بعد گوشه ی خیابان باشند.

-بیشترین رده ی سنی که در مسجد دیده می شود کدام گروه سنی است؟

تقریبا به صورت مساوی هست هم جوانان پرشوری از کودکی در مسجد هستند هم از قشر نوجوان.

-ما در مساجد یک مشکلی داریم و ما خودمان هم طلبه هستیم و به تبلیغ می رویم یکی از مشکلاتی که هست این است که بعضی از سن بالاها که محاسنشان در مسجد سفید شده نسبت به بچه ها کم حوصله هستند؛ استقبال بزرگترها از بچه ها چیست؟

نمی شود گفت اگر نوجوانی یک اشتباهی بکند نباید به آن ها گیر بدهیم ولی مسن هایی که داریم یک مقدار با بچه ها بد رفتاری می کنند که در همه جا هم هست  ولی به نوعی این تذکر باعث می شود که دفعه ی بعدی نوجوان رفتارش را اصلاح کند. حتی ما به بچه ها گفتیم اگر زمانی پیرمردی به شما تشر زد شما به عنوان یک نصیحت پدرانه از ایشان بگیرید چون پیرمرد هستند یا جانباز هستند نمی توانند سر و صدا یا اشتباهی را تحمل کنند و نمی شود به آن ها هم خرده گرفت. ما از بزرگان و ریش سفیدان مسجد هم خواستیم که با بچه هایی که سنشان پایین است مدارا شود

-برای مدیریت بچه ها در مسجد در فضای نماز و برنامه های دیگر؛ خود جوان ها چطور بچه ها را ساکت می کنند؟ چون خواسته یا ناخواسته بچه های 5-6 ساله در مسجد حضور دارند اما آیا نوجوانان اقدامی برای ساکت کردن این قشر از بچه ها می کنند؟

این نیاز به مدیریت دارد. مدیریت هم طوری است که باید به فرد یک مسئولیت و کار بسپریم در مسجد ما همینطور است به‌خاطر این‌که بچه ها را به چند قسمت تقسیم کرده ایم یکی را مسئول چای، یکی را مسئول قرآن دادن و یکی را مسئول تکبیر گذاشته ایم معمولا بچه هایی که به مسجد می آیند با زیرگروهایشان کار می کنند اگر هم جر و بحثی پیش بیاید بیرون از مسجد است یا این‌که با ما در میان می گذارند ولی از این‌که بگوییم بچه ها در مسجد درگیری یا سر و صدایی دارند این طور نیست.

- نقش خانواده ها را در این فرایند چه اندازه مفید می دانید؟ و میزان همکاری خانواده ها با شما به چه صورت است؟

یک سری از خانواده ها هستند که با بچه خیلی رابطه نزدیک نداشته باشند و پدر صبح می رود سر کار و شب برمی گردد ولی یک سری از خانواده ها هستند که خودشان با بچه ها داخل مسجد هستند و حتی روزی هم که کلاس ندارند از خانه با پدر و مادرشان به مسجد می آیند چون مادر خودش می داند که خودش هم باید مسجدی باشد و بعد این‌که پدر همراهش می آید خودش یک دلگرمی به بچه می دهد. حتی یک سری ها به ما گفتند که هر دوره ای که می گذرد ما هزینه اش را تقبل می کنیم یک جایزه ی کوچک هم برای بچه ها تهیه کنید؛ ما حتی کارت های نماز هم تهیه کردیم و در خانه به تایید پدر و مادر می رسانند و نزد ما می آورند و از ما جایزه می گیرند.

- جنابعالی نقش نماز و مسجد در موفقیت بچه ها را چگونه ارزیابی می کنید ؟

بچه هایی که از کودکی در مسجد هستند پرورش یافته ی مسجد به حساب می آیند و الحمد لله موفق هم بودند

به عنوان مثال همین کلاس های کامپیوتر باعث شده بچه ها وارد رشته ی کامپیوتر بشوند و از آن طرف در این رشته موفق شده اند که توانسته اند مدرکی بگیرند. من خودم بحث های کامپیوتری را از مسجد شروع کردم و خودم هم رشته ی کامپیوتر می خوانم. همین کلاس ها و مساجد و کانون ها باعث می شود که آدم در یک حرفه ای جلو بیاید و پیشرفت کند. ما افرادی را داشتیم که در بحث های نظامی حتی الان از رتبه های کشوری و شهری را دارند.

-ما در بعضی از مساجد کمد جوایز می بینیم که در مسجد شما هم وجود دارد. این کمد جوایز چه میزان از تأثیر در جذب کودکان و نوجوان در مسجد را دارد؟ اصلاً بحث جوایز برای چه سنی است؟

بحث جوایز از کلاس سوم تا هفتم إلی هشتم متوسطه است. خود جایزه تشویق به حضور بچه ها به مسجد دارد شاید شروع کار برای همین جایزه باشد ولی بعدها خود نماز و مسجد اولویت دارد. جایز یک نوع تشویق برای بچه است که در نماز بیاید و نماز را شروع کند حالا باید روی این بچه کار شود فکرش را از این‌که به‌خاطر جایزه دارد نماز می خواند را کنار ببرد. بچه های ما تا پارسال واقعا به‌خاطر جایزه می آمدند ولی الان این طور نیست من مواقعی می بینم یک سری ها تکبیر می گویند و نماز می خوانند ولی نمی آیند مهر نماز را از من بگیرند چون می خواهند ثوابش کنار بماند.

-عکس بچه های فعال را به دیوار می زنید؛ بحث فعال و ارزش گذاری این‌که کار بچه به حدی بوده که جزء نیروهای فعال بوده چیست؟ و نصب عکس چقدر ایجاد رقابت می کند؟

نصب عکس شاید بگویم یک نیرویی که وارد حیطه ی کاری می شود اگر به این فرد در آن مکان شخصیت بدهید که مثلاً اسمش روی دیوار بخورد خودش یک شخصیت دادن به فرد است و این فرد را تشویق می کند و فرد می گوید من به عنوان مسئول دارم کار می کنم پس رفتار و افکارم باید طبق یک فردی باشد که دارم کار می کنم ودر شخصیت من باشد. نصب عکس کار اسم روی دیوار را انجام می دهد وقتی بچه ها می بیند عکسشان روی دیوار مسجد نصب شده شاید از سر و صدایش کم کند و باعث می شود که درک کند موقع نماز بیرون نباشد و اخلاق مداری اش در مسجد با بیرون از مسجد متفاوت باشد.

-شما اشاره کردید که بچه هایی که مسئولیت داشتند عکسشان نصب می شود آیا در مورد همه ی بچه ها این صدق می کند؟

هم بچه های مسئول هم بچه های فعال در نماز عکسشان نصب می شود.

- کدام یک از این شیوه ها را تاثیرگذارتر می بینید؟ چون می خواهیم این مباحثی را که مطرح می کنیم در سایت قنوت مرکز تخصصی نماز بارگزاری کنیم و از آن طرف فعالان فرهنگی و روحانیون ما، جوان هایی که مثل جنابعالی دغدغه ی کاری دارند می خواهند از این مباحث استفاده کنند.؟

به نظر من بحثی که از مدارس بچه ها را جذب کنیم یا این‌که هفته ای یکی دو بار شاید به شما بگویم مدرسه فضایی نیست که بگوییم هم خوب و هم بد را دارد اما اگر این بد یک دفعه در مسجد بیاید خوب شود. به نظر من تاثیرگذارترین شیوه ی ارتباط مدارس و مساجد است که حداقل هفته ای دو بار موقع نماز داخل مسجد محله شان نماز بخوانند.

-اگر نکته ی خاصی است که در بین سوالات ما نبوده و در ذهن شماست بفرمایید.

به نظر من یک مقدار دارند برای کانون ها و بچه ها کم می گذارند و خودش یک معضلی است که ما می گوییم داریم کاری انجام می دهیم ولی اگر از مساجد پشتیبانی بشود که بگویند این مسجد نسبت به مساجد دیگر فعالتر است ما هم دلگرمی مان به کارهای دیگر بیش‌تر می شود  و ایده های بهتری به ذهنمان می رسد. من خودم به بچه ها می گویم شما دارید این جا کلاس می آیید شاید اذیت هایتان ما را اذیت کند ولی این‌که شما به حرف ما گوش بدهید یک نوع دلگرمی است. این‌که می گویم از یک جایی به ما پشتیبانی برسد برای ما دلگرمی است و خستگی از تن ما بیرون می رود.