فلسفه نيت در نماز چيست؟

به طور اختصار، عنصري كه به عمل انسان بها مي دهد، نيت و انگيزه و هدف اوست. از همين رو، در آيات قرآن كلمه «في سبيل الله»، فراوان به كار رفته (70 بار) و اين هشداري است كه انسان ها مواظب كارها و نيت هاي قلبي خود باشند كه در راه خدا باشد، نه براي غير خدا يا با انگيزه هاي نفساني. مانند جاده خطرناكي كه تابلوهاي هشداردهنده فراواني در آن نصب مي كنند، بندگي خدا راهي است كه لغزشگاه هاي فراواني دارد و اين همه تأكيد، هشدار براي دوري از انحراف هاست. به خصوص در عبادت ها كه بدون «قصد قربت» و نيت خدايي، ارزش ندارد. نيت، ركن عبادت است. اگر عملي بدون نيت انجام شود، يا نيت غيرخدايي داشته باشد، باطل است. نيت، اصل و اساس عمل است. مقدس ترين كارها به خاطر نيت بد فاسد مي شود و ساده ترين كارها، با نيت خوب، ارزشي بسيار پيدا مي كند.
نيت خدايي، عامل جذب الطاف الهي است. هر كه در راه خدا تلاش كند، خداوند هم راه هاي خودش را به او مي نماياند: «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا.» (عنكبوت: 69) نيت، شرط قبولي عمل است. امام صادق عليه السلام از قول خداي متعال مي فرمايد: «... مَنْ اَشْرَكَ مَعِي غَيْرِي فِي عَمَلِي لَمْ اَقْبَلْ اِلاّ ما كَانَ خَالِصاً لي؛ ... هركس در اعمال مربوط به من غير من را با من شريك گرداند، جز آنچه را خالص براي من است، نمي پذيرم».1
1. محسن قرائتي، پرتوي از اسرار نماز، ج 1، صص 115 و 116.