در حین نماز خواندن زمانی که کسی در کنار باشم استرس می گیرم، چه کنم؟

سئوال:
مدت مدیدی است که مشکلی برایم پیش آمده به این صورت که در شروع اعمال عبادی واجب( وضو، غسل و نماز) خیلی دچار دقت بی مورد شده ام. مثلا در وضو موقع شستن صورت همه حواسم معطوف به این می شود که آب را حتما برای وضو بریزم و مبادا برای غیر وضو باشد. یا حتما آب را به بالای پیشانی بریزم. یا موقع شروع به نماز مخصوصا نماز جماعت به جای اینکه تمرکزم روی گفتن تکبیره الاحرام باشد،حواسم به این است که مبادا امام به رکوع برود و من هنوز تکبیر نگفته باشم. هر ثانیه با خودم میگم الان چند دیگه وقت دارم تکبیر بگویم و هرچه امام جماعت به رکوع رفتن نزدیک تر می شود من استرسم بیشتر شده و در بیشتر مواقع رکعت اول تمام می شود و من نمی توانم تکبیر بگویم.

این حالت در مواقعی که افراد دیگری در کنارم باشند بدتر میشود و هرچه این افراد آشناتر باشند (که من با آنها رودربایستی بیشتری دارم) این حالت بدتر میشود.

مثلا موقعی که خودم در مکانی تنها هستم و فرصت کافی هم دارم بسیار راحت و سریع نماز می خونم ولی به محض اینکه متوجه بشم کسی وارد این مکان شد دچار استرس شده و زبانم بند می آید و گاهی اوقات چندین بار یک کلمه را تکرار می کنم. اگر امکان دارد راهنماییم کنین تا مشکلم برطرف شود.

پاسخ:
این گونه رفتار نشان دهنده این است که شما دچار وسواس فکری شده اید. وسواس از کلمه وسوسه گرفته شده و وسوسه هم همیشه از ناحیه شیطان لعین است.

در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است که نیست مومنی مگر این که برای قلبش دو گوش است، گوشی که در آن فرشته می دمد و گوشی است که در آن شیطان وسوسه کن می دمد، خداوند مومن را به فرشته باید می کند.

یکی از موانع حضور قلب در نماز ، توجه زیاد و وسواس  داشتن در قرائت است که آیا می شود نمازگزار از باطن و حقیقت نماز به ظاهر توجه کند و به جای توجه به معنا نماز و کسب حضور قلب به الفاظ و چگونگی بیان آنها مشغول باشد شود.

مهمترین و مؤثّرترین راه درمان وسواس، بی توجّهی به  پیامهای آن و بی اعتنایی به آن است.
اگر مدّتی این روش قابل اجرا باشد، به طور کلی از شدت آن کاسته خواهد شد.
مردی خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله رسید و عرض کرد یا رسول اللّه آمدم به شما از بلای وسوسه که در نماز گرفتار شده ام، شکایت کنم. تا آنجا که بیشتر اوقات نمی فهمم چند رکعت خوانده ام. زیاد خوانده ام یا کم!

حضرت فرمود: هر گاه خواستی وارد نماز شوی بگو: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ تَوَکلْتُ عَلَی اللَّهِ أَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمِیعِ الْعَلِیمِ مِنَ الشَّیتَانِ الرَّجِیمِ»؛ «از خداوند و از نام او یاری می جویم، و به خداوند توکل می کنم و پناه می برم به خدایی که شنوا و دانا از شرق شیطان (رانده شده در محل الهی) پس (چون این کلمات را بگویی) شیطان را می کشی و زجرش می کنی و از خود میرانی ».
 

روان پزشکان هم چند راه حل برای از بین بردن وسواس یافته اند که به اختصار به آن اشاره می کنیم:

اول؛ وقتی از چیزی می ترسید تلاش کنید هر چه بیشتر با آن روبرو شوید.

دوم؛ اگر احساس شما را مجبور می کند که از کاری اجتناب کنید، با بی توجهی به آن، کار مورد نظر را انجام دهید.

راه کار های دین برای از بین بردن وسواس:
اول، مؤمن نباید به این وسوسه توجه کند؛ بلکه قاطعانه آن را از خود دفع کند؛ چون وسوسه از شیطان است و به او ضرر نمی رساند.
 

دوم، به ذکر خداوند متعال مشغول شود، شیطان از او دور می شود، از این رو خداوند در مورد شیطان می گوید: (الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ) یعنی وقتی که انسان از ذکر پروردگارش غافل می شود شیطان به سراغش می آید و او را وسوسه می کند، وقتی که انسان پروردگارش را یاد کند شیطان از او دور می شود. نصحیت من به سؤال کننده و امثالش این است که این دو کار را انجام دهد.

سوم، قرائت روزانه قرآن، مخصوصا قرائت سوره یس.

چهارم، تشریح کامل وظایف شرعی در مورد افکار و اعمال وسواس و تقویت اداره و تعهد عملی به ضوابط و احکام شرعی و عدم تخلف از آن.

پنجم، وضو گرفتن قبل از غذا و بعد از غذا و ذکر نام خداوند از جمله شیوه های مهم مقابله با وسوسه شیطان است.

منبع: راسخون