فلسفه نیت در نماز چیست؟

به طور اختصار، عنصری که به عمل انسان بها می دهد، نیت و انگیزه و هدف اوست. از همین رو، در آیات قرآن کلمه «فی سبیل الله»، فراوان به کار رفته (70 بار) و این هشداری است که انسان ها مواظب کارها و نیت های قلبی خود باشند که در راه خدا باشد، نه برای غیر خدا یا با انگیزه های نفسانی. مانند جاده خطرناکی که تابلوهای هشداردهنده فراوانی در آن نصب می کنند، بندگی خدا راهی است که لغزشگاه های فراوانی دارد و این همه تأکید، هشدار برای دوری از انحراف هاست. به خصوص در عبادت ها که بدون «قصد قربت» و نیت خدایی، ارزش ندارد. نیت، رکن عبادت است. اگر عملی بدون نیت انجام شود، یا نیت غیرخدایی داشته باشد، باطل است. نیت، اصل و اساس عمل است. مقدس ترین کارها به خاطر نیت بد فاسد می شود و ساده ترین کارها، با نیت خوب، ارزشی بسیار پیدا می کند.

نیت خدایی، عامل جذب الطاف الهی است. هر که در راه خدا تلاش کند، خداوند هم راه های خودش را به او می نمایاند: «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا.» (عنکبوت: 69) نیت، شرط قبولی عمل است. امام صادق علیه السلام از قول خدای متعال می فرماید: «... مَنْ اَشْرَکَ مَعِی غَیْرِی فِی عَمَلِی لَمْ اَقْبَلْ اِلاّ ما کَانَ خَالِصاً لی؛ ... هرکس در اعمال مربوط به من غیر من را با من شریک گرداند، جز آنچه را خالص برای من است، نمی پذیرم».(محسن قرائتی، پرتوی از اسرار نماز، ج 1، صص 115 و 116.)