هنگامى كه نماز جماعت شروع شده است و ما دير رسيديم، چگونه اقتدا كنيم؟

حالت‏هاى مختلف براى پيوستن به نماز جماعت (اقتدا كردن) عبارت است از:

الف - ركعت اول:

1 - در بين قرائت امام؛ مأموم «حمد» و سوره را نمى‏خواند و بقيه اعمال را با امام جماعت به جا مى‏آورد.

2 - در ركوع؛ ركوع و بقيه اعمال را با امام جماعت به جا مى‏آورد.

ب - ركعت دوم:

1 - در بين قرائت؛ مأموم »حمد« و سوره را نمى‏خواند و با امام، قنوت، ركوع و سجده را به جا مى‏آورد. آن گاه كه امام جماعت تشهد مى‏خواند، بنابر احتياط واجب، بايد به صورت نيم‏خيز بنشيند و اگر نماز دو ركعتى است، يك ركعت ديگر به تنهايى بخواند و نماز را تمام كند. اما اگر نماز سه يا چهار ركعتى است، در ركعت دوم - كه امام جماعت در ركعت سوم است - «حمد» و سوره بخواند (هرچند امام جماعت تسبيحات بخواند). اگر فرصت كم باشد، مى‏تواند تنها به »حمد« اكتفا كند، و آن گاه كه امام جماعت ركعت سوم را تمام كرد و براى ركعت چهارم برمى خيزد، مأموم بايد پس از دو سجده، تشهد را بخواند و برخيزد و قرائت ركعت سوم را به جا آورد و در ركعت آخر نماز - كه امام جماعت با تشهد و سلام نماز را به پايان مى‏برد - يك ركعت ديگر بخواند.

2 - در ركوع؛ ركوع را با امام جماعت به جا مى‏آورد و بقيه نماز را همان‏گونه كه گفته شد انجام مى‏دهد.

ج - ركعت سوم:

1 - در بين ركعت سوم - چنانچه مى‏داند اگر اقتدا كند براى خواندن «حمد» و سوره و يا «حمد» تنها وقت دارد - مى‏تواند اقتدا كند و بايد »حمد« و سوره يا »حمد« تنها را بخواند. اما اگر مى‏داند فرصت ندارد، بنابر احتياط واجب بايد صبر كند تا امام جماعت به ركوع رود، سپس به او اقتدا كند.

2 - در ركوع؛ چنانچه در ركوع اقتدا كند، ركوع را با امام به جا مى‏آورد و »حمد« و سوره براى آن ركعت ساقط است و بقيه نماز را همان‏گونه كه قبلاً بيان شد، به جا مى‏آورد.

د - ركعت چهارم:

1 - حكم اقتدا در ركعت سوم را دارد و آن گاه كه امام جماعت در ركعت آخر نماز براى تشهد و سلام مى‏نشيند؛ مأموم مى‏تواند برخيزد و نمازش را به تنهايى ادامه دهد. همچنين مى‏تواند، به طور نيم خيز بنشيند تا تشهد و سلام امام جماعت تمام شود و سپس برخيزد.

2 - در ركوع؛ ركوع و سجده‏ها را باامام به جا مى‏آورد، (اكنون ركعت چهارم امام و ركعت اول مأموم است) و بقيه نماز را همان‏گونه كه گذشت انجام مى‏دهد.