نماز وحشت چگونه خوانده می‌شود؟ آیا خواندن نماز وحشت یک نفر برای میت کافی است؟
در آموزه‌های دینی نمازی با عنوان(وحشت) وجود ندارد، بلکه آنچه به این نام در بین مردم معروف شده است نماز «لیلة الدفن» یا «صلاة الهدیه»[1] می‌باشد و آن نمازى است که در شب اول دفن مؤمن براى او خوانده می‌شود و به این خاطر نماز وحشت نامیده شده که فردى که از دنیا رفته هنوز با عالم قبر آشنایى و انسى ندارد و در خود احساس ترس و وحشت دارد و این نماز با فضل الهى وحشت را از او دور می‌کند، پس در واقع نماز رفع وحشت است نه نماز وحشت.
درباره زمان خواندن این نماز گفتنی است، گر چه بین مؤمنین مرسوم است که بین نماز مغرب و عشا خوانده شود، اما ظاهر آن است که در تمام طول شب اول دفن میت (از اول شب تا صبح) می‌توان آن‌را اقامه کرد، اگر چه بهتر، بعد از نماز عشا است.[2]
درباره چگونگى خواندن نماز وحشت تعبیراتی در کلمات فقها وجود دارد:
1. در رکعت اول سوره حمد و سپس آیة الکرسى است و خواندن از «الله لا اله الا هو» تا «و هو العلی العظیم»[3] کافی است.[4] (بدون سوره توحید) و در رکعت دوم سوره حمد و سپس 10 مرتبه سوره قدر «انا انزلناه» خوانده می‌شود و وقتى نماز تمام شد، چنین گفته می‌شود: «اللهم صل على محمد و آل محمد وَ ابعَث ثوابَها الى قَبرِ فُلان» و به جاى کلمه فلان، نام میت را می‌برد.
2. در رکعت اول بعد از حمد آیة الکرسى را بنا بر احتیاط تا «هُم فِیها خالِدُون» خوانده و... .[5] بنابراین، امام خمینی(ره) نیز به خواندن تا «فِیها خالِدُون» فتوا نداده است بلکه در این امر احتیاط نموده‌اند.
البته نماز دیگرى در این مورد نقل شده است که پیامبر(ص) در موردش چنین فرمود: «هیچ ساعتى در نزد میت سخت‌تر از شب اول قبر نیست، پس بر مردگان خود رحم کنید با صدقه دادن و اگر قدرت صدقه دادن نداشتى دو رکعت نماز براى میت به این ترتیب بخوان: در رکعت اول بعد از حمد، دو مرتبه سوره توحید و در رکعت دوم بعد از حمد، ده بار سوره تکاثر بخواند و بعد از نماز چنین بگوید: اللهم صل على محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الى قبر ذلک المیت فلان ابن فلان (به جاى فلان اول نام خود میت و به جاى فلان دوم، نام پدرش را می‌گویى)».[6] در روایت آمده که این نماز باعث راحتى میت و گشادگى قبر او تا روز قیامت و زیاد شدن حسنات و ثواب‌هاى انجام دهنده این نماز و بالارفتن درجه او می‌شود.[7]
3. نماز وحشت واجبی کفایی نیست تا بگوییم که با خواندن یک نفر ساقط می‌شود. نماز مستحبی است که هر فردی می‌تواند آن‌را خوانده و ثوابش را به میت هدیه کند.
[1]. حرّ عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 8، ص 168، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق.
[2]. قمّى، شیخ عباس، الغایة القصوى فی ترجمة العروة الوثقى، ج 1، ص 262، قم، منشورات صبح پیروزى، چاپ اول، 1423ق.
[3]. بقره، 255.
[4]. ر. ک: گلپایگانى، سید محمد رضا، مجمع المسائل ج 1، ص 190، س 261، قم، دار القرآن الکریم، چاپ دوم، 1409ق.
[5]. خمینى، سید روح الله، نجاة العباد، ص 62، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ اول، 1422ق؛ الغایة القصوى فی ترجمة العروة الوثقى، ج 1، ص 262.
[6]. نجاة العباد، ص 62.
[7]. ابن طاووس، على بن موسى، فلاح السائل و نجاح المسائل، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، 1406ق؛ قمی، شیخ عباس، حاشیه مفاتیح الجنان، مترجم: الهی قمشه‌ای، مهدی، نماز براى اموات، ص 402، قم، نشر مؤمنین، چاپ چهارم، 1381ش.
