آیا اگر زن و مرد در کنار هم و یا زن، جلوتر از مرد نماز بخواند، نمازشان باطل است؟

در مسئله جلوتر بودن مکان نماز مرد نسبت به زن، در جایی که حائلی وجود نداشته باشد، نظر مراجع تقلید مختلف و به شرح ذیل است:
1. برخی از مراجع، جلوتر بودن مکان نماز مرد نسبت به زن را لازم دانسته‌اند.[1]
طبق این نظر، چنانچه زن، در کنار مرد یا جلوتر بایستد و با هم وارد نماز شوند نماز هر دو باطل است، ولی اگر یکى قبلًا وارد نماز شده باشد، نماز او صحیح و نماز دوّمى باطل است.[2]
2. گروهی جلوتر بودن مرد را لازم نشمرده، ولی با عباراتی مختلف، آن را دارای رجحان دانسته‌اند.[3]
طبق این نظر، چنانچه زن، در کنار مرد یا جلوتر بایستد، نماز هر دو صحیح است، چه با هم وارد نماز شوند یا به ترتیب، ولی ثواب نماز هر کدام که بعد مشغول نماز شده‌ است، کمتر است.[4]
3. عده‌ای نیز می‌گویند، در نماز، فرقى نمى‌کند زن جلوتر بایستد یا مرد و یا مساوى هم بایستند، ولى حداقل باید یک وجب از هم فاصله داشته باشند و نماز آنها در فاصلۀ کمتر از پنج متر از یکدیگر، مکروه است.[5]
طبق این نظر، چنانچه زن برابر مرد یا جلوتر، در کمتر از یک وجب بایستد و با هم وارد نماز شوند باید نماز را دوباره بخوانند، ولى اگر یکى زودتر از دیگرى به نماز بایستد، فقط کسى که بعد مشغول نماز شده باید نمازش را دوباره بخواند.[6]
خاطر نشان می‌شود در مسئله فوق، فرقی بین مَحرم و نامحرم و یا حتی زن و شوهر نیست.

 
[1]. آیات عظام فاضل، سیستانی، سبحانی و مکارم؛ آیت الله سبحانی: (بنابر احتیاط واجب...)؛ (آیت الله سیستانی: بنابر احتیاط لازم... اقلًا به مقدارى که جاى سجدۀ زن برابر جاى دو زانوى مرد در حال سجده باشد..)؛ (آیت الله مکارم: باید جاى سجدۀ زن از جاى سجدۀ مرد کمى عقب‌تر باشد)؛ ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج ‌1، ص 495‌، م 886، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق؛ سبحانى، جعفر، توضیح المسائل، ص 234، م 741، قم، مؤسسه امام صادق (ع)، سوم، 1429 ه‍ ق.
[2]. آیت الله سیستانی: (بنا بر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخوانند؛ چه با هم وارد نماز شوند یا یکى زودتر از دیگرى به نماز بایستد)؛ ر.ک: توضیح المسائل (محشّی)، ج ‌1، ص 495‌، ذیل م 887.
[3]. آیات عظام امام خمینی، اراکی، گلپایگانی، صافی، بهجت و نوری؛ برخی جلوتر بودن مرد را مستحب شمرده و برخی جلوتر بودن زن را مکروه دانسته‌اند؛ ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج ‌1، ص 495‌، م 886.
[4].  آیت الله صافى: (ولى بنا بر احتیاط مؤکد، سزاوار است در صورتى که هر دو با هم وارد نماز شوند، هر دو؛ و در صورتى که به ترتیب وارد شده باشند کسى که بعدا وارد شده نماز را اعاده نماید)؛ ر.ک: توضیح المسائل (محشّی)، ج ‌1، ص 495‌، ذیل م 887.
[5]. آیات عظام خوئى، تبریزى، شبیری، وحید خراسانی و خامنه‌ای؛ همان، ص 509، س 374؛ ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج ‌1، ص 495‌، م 886؛ وحید خراسانى، حسین، توضیح المسائل، ص 179، م 896، قم، مدرسه امام باقر (ع)، نهم، 1428 ه‍ ق.
[6]. آیت الله وحید: ( ...بنابر احتیاط واجب در صورتى که یکى زودتر از دیگرى به نماز بایستد نیز باید نماز را دوباره بخوانند)؛ آیت الله شبیری: (..اگر با هم یا یکى بعد از دیگرى به نماز بایستند احتیاط مستحب آن است که نماز را دوباره بخوانند.)؛ ر.ک: وحید خراسانى، حسین، توضیح المسائل، ص 179، م 896؛ توضیح المسائل (محشّی)، ج ‌1، ص 495‌، ذیل م 887.