اگر نماز سبب هدایت میشود، چرا غاصبین، ابن ملجم (خوارج و …) هدایت نشدند؟
در پاسخ به این پرسش باید تردید را در چگونگی نماز گزاردن قرار داد و اصل نماز را مورد تردید قرار نداد،کارشناس سایت ایکس شبهه پاسخ خوبی به این سوال داده است:
«نماز» مانند یک قرص عمل نمیکند که هر که آن را بخورد، فلان تأثیر را بگیرد، اگر چه همان قرص نیز اگر طبق نسخه پزشک و برنامه و دستور العمل او نباشد، ممکن است اثر سوء نیز بگذارد!
حتی قرآن مجید که برای هدایت تمامی انسانها نازل شده است، نه تنها بر همگان تأثیر مثبت ندارد، بلکه فرمود: «وَلَا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا – و بر ظالمین، جز بر خسرانشان نمیافزاید / الإسراء، ۸۲».
البته نه فقط قرآن مجید، یا نماز و …، بلکه هر خیر و نعمتی همینطور است. آیا علم، قدرت، ثروت، زیبایی، شهرت، محبوبیت و …، برای همگان مفید واقع میشوند؟! خیر، بلکه حتی مضر هم واقع میشوند، لذا اثر هر نعمتی، به چگونگی مواجه، عملکرد و استفاده از آن بستگی دارد.
همان خدایی که به بندهی مقربش، حضرت موسی علیه السلام فرمود: «أَقِمِ الصَّلَاهَ لِذِکْرِی – برای یاد من نماز را برپا دار / طه، ۱۴»، و همان خدایی که به تمامی بندگانش امر به اقامهی نماز نمود تا ارتباطشان با خالق و ربشان مستمر و محکم گردد، و همان خدایی که فرمود: «وَأَقِمِ الصَّلَاهَ إِنَّ الصَّلَاهَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ – نماز را برپادار که همانا نماز از بدی و زشتی باز میدارد / العنکبوت، ۴۵» و نماز را ستون دین، شاخصهی بندگی و شناسنامهی مسلمانی قرار داد، در آیات دیگری فرمود: «فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ * الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ * الَّذِینَ هُمْ یُرَاءُونَ … – پس واى بر نمازگزاران * [همان نمازگزرانی که] در نماز خود سهل انگارى مىکنند * همانان که پیوسته ریاکارى مىکنند … / الماعون، ۴ تا ۶»
-پس نماز نیز ظاهر و باطنی دارد و اگر فقط به همین شکل و ظاهرش بسنده شود، مانند جسد بیروح میماند که تنها خاصیتی ندارد، بلکه حتی متعفن میشود و ضرر نیز میرساند.
-نماز نیز اصول، فروع، چارچوب و ظوابطی دارد و صرف خم و راست شدن در پنج وقت و بیان چند جمله و لفظ نمیباشد.
-اثرگذاری نماز نیز مشروط به مسائل ظاهری (مثل وضو، قبله، ارکان و …) و مسائل باطنی است که سرآمد آنها، “نیت و هدف” از اقامه نماز میباشد؛ چنان که در ابتدای نماز، نیت میکنیم که آن را «قربه الی الله» اقامه مینماییم.
-چنان که بیان شد، خداوند متعال، نماز را برای استمرار ارتباط و یاد خودش قرار داده است، پس اصل در تلاوت قرآن و اقامهی نماز، همان یاد خداست، چنان که فرمود: یاد خدا بزرگتر است:
«اتْلُ مَا أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاهَ إِنَّ الصَّلَاهَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ وَلَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ» (العنکبوت، ۴۵)
ترجمه: آنچه را از کتاب (آسمانى) به تو وحى شده تلاوت کن، و نماز را برپا دار، که نماز (انسان را) از زشتیها و گناه بازمى دارد، و یاد خدا بزرگتر است؛ و خداوند مىداند شما چه کارهایى انجام مىدهید!
-تأثیر گذاری مثبت نماز بر انسان، شرایط گوناگونی دارد، که از جمله “تداوم” در آن میباشد، نه این کسی یکبار بخواند، یکبار نخواند، یکبار قضایش را بخواند و …؛ اینها مشمول همان “ساهون = سهلانگاران” میگردند؛ و دیگر آن که نمازگزار، باید از نمازش “محافظت” نیز بنماید؛ نه این که دو رکعت نماز بخواند، خیلی هم خوب و چه بسا با توجه و اخلاص نیز بخواند، اما سپس با گناهانی، اثر آن را محو و نابود گرداند! نماز مثل یک سرمایهاست، پس ممکن است که کسی سرمایه را به دست آورد، اما نابودش کند:
«إِنَّ الْإِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا … * إِلَّا الْمُصَلِّینَ * الَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ *» (المعارج، ۲۰ تا ۲۳ به بعد)خ
ترجمه: [انسان، کم ظرفیت و بیجنبه آفریده شده است …]، به غیر از نمازگزاران (آنان که با نماز و … وصل میشوند) * همانها که همیشه بر نمازشان پایداری میکنند (مداومت دارند).
«وَالَّذِینَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ * وَالَّذِینَ هُمْ بِشَهَادَاتِهِمْ قَائِمُونَ * وَالَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُونَ» (المعارج، ۳۲ تا ۳۴)
ترجمه: و آنان که امانتها و پیمانهاى خود را مراعات مىکنند * و آنان که بر سر شهادتهاى خود (در مقام تحمل و ادا) ایستاده و استوارند * و آنان که بر نماز خود مواظبت (و محافظت) دارند.
[آیات این سوره، از ۲۰ به بعد، همه در باره شرایط لازم برای نماز درست و مؤثر میباشد].
●● –بنابراین، اگر کسی با تلاوت قرآن کریم، منحرفتر شد و یا با اقامهنماز، نه تنها رشد نکرد و از زشتیها و بدیها دور نشد و چه بسا ظالم و جنایتکار هم شد [مثل بسیاری در صدر اسلام یا وهابها و داعشیهای کنونی و …]، اشکال در خودشان است و ایراد بر خودشان وارد است، نه بر قرآن مجید و نماز و سایر عبادات.
اگر کسی از علم، برای خیانت و جنایت سوء استفاده نمود، از قدرت، برای ظلم به مردم استفاده نمود، از ثروت برای فسق و فساد بهره برد و …؛ ایراد از اوست، نه از علم، قدرت و ثروت.
منبع: سایت رهیافته