خداوند مکان ندارد و در جهت خاصی نیست ؛ پس چرا باید به سمت قبله نماز بخوانیم ؟

بدون تردید خداوند مکان ندارد ، چون مکان داشتن نشانه نیاز و محدودیت است و خداوند غنی مطلق است و به هیچ چیز و هیچ کس، نیازی ندارد. خداوند در همه جا و یا همه کس و همه چیز هست: « فأینما تولوا وجه الله »1؛ «به هر جهت رو کنید، آنجا روی به خداوند است(در برابر خداوند قرار دارد)».

از این مقدمه چنین نتیجه گرفته می شود که «قبله» نیست که خداوند در آن سمت قرار دارد. پس فلسفه قبله، رو کردن به سمت خداوند نیست؛ چون خداوند جهت خاصی ندارد. « الا انه بکل شیء محیط »2؛ «او بر همه چیز احاطه دارد».

بنابراین فلسفه تغییر قبله را باید در جای دیگر جستو جو کرد.

خداوند جهت ندارد؛ ولی ما انسانها در زندگی و حیات مادی و معنوی خود، نیازمند جهت هستیم و قبله، تعیین کننده جهت حرکت مسلمانان در طول تاریخ بوده و هست. اگر فرض کنیم که نماز بدون قبله بود، چه اتفاقی می افتاد؟ هر کس به سمتی نماز می خواند و همین امر موجب می شود تا عده ای، جهتی را ترجیح بدهند و دیگران را نیز به آن دعوت کنند؛ مثلا عده ای به مشرق، برخی به مغرب، گروهی به شمال، برخی به جنوب و... این موضوع خود عاملی برای تفرقه و نزاع و درگیری می شود؛ حال آنکه اکنون نماز صفوف را متحد و یکپارچه می کند. علاوه بر این می توان فلسفه قبله را در موارد زیر دسته بندی کرد:

1-     توجه به خانه توحید و به نداگر یکتا پرستی حضرت ابراهیم(ع).

2-     توجه به زادگاه و خاستگاه دعوت توحیدی پیامبر(ص).

3-     توجه دادن به اولین بنا و معبد روی زمین.

4-     وحدت بخشی به صفوف مسلمانان.

5-     ایجاد روح جامعه پذیری و الفت در بین مسلمانان و جوامع اسلامی.

6-     ایجاد هویت مستقل فرهنگی در جامعه اسلامی.