چرا در سلام انتهاي نماز، غيرخداوند مخاطب واقع شده است؟

در نماز مجموعه اي از مقررات شرعي و الهي وجود دارد كه براي به تحقق رساندن نماز به صورت مطلوب، مطرح شده است. از قبيل شرايط ظاهري، و باطني نمازگزار و نيز محل نماز و اجزا و ترتيبات مربوطه به نماز در تمام احكام مربوط به نماز كه همگي از امور روشن و آشكار است،شرطي به عنوان مخاطب قرار ندادن غير خدا مطرح نشده است،

 بنابراين:
اولا، اگر در سلام نماز مخاطب انسان غير خداوند است، هرگز به نماز صدمه نمي زند. زيرا هيچ شرط يا واجبي از واجبات نماز را مخدوش نمي كند.
 ثانيا، مخاطب قرار دادن غير خدا در نماز از قبيل پيامبر و بندگان صالح خداوند، چون به دستور خداوند، و با نام خدا (سلام) انجام مي پذيرد، در واقع مخاطب قرار دادن خداوند است.
در نتيجه راز سلام اين است كه انسان به دستور خداوند، با نام خداوند به پيامبران و بندگان صالح و نمازگزاران درود مي فرستد.براساس فرامين امام رضا عليه السلام در پاسخ به اين پرسش كه سخن مخلوق با ورود به نماز حرام و توجه به خالق براي او لازم مي شود. فراغت از نماز و انتقال از حال نماز با آغاز كلام مخلوق يعني سلام صورت مي گيرد.[1] سلام بر بندگان صالح خداوند، به معناي بازگشت به جمع آنان است.بنابراين، مخاطب قرار دادن غير خداوند در سلام، منافات با آداب و احكام نماز ندارد و چون به دستور خداوند انجام مي شود و از سوي ديگر سلام نام خداوند است، در نهايت در واقع خداوند مورد خطاب قرار گرفته است.

پي نوشت :
[1] - وسائل الشيعه، ج 6، ص 417