·اهمیت نوافل

مستحب است انسان قضای نمازهای مستحبی نمازهای یومیه را به­جا آورد و ترک آن برای دنیا مکروه است. کسی که توانایی قضای آن را ندارد به­جای آن صدقه دهد و کم­ترین مقدار آن برای هر دو رکعت نماز یک مد طعام است و اگر نتوانست برای هر چهار رکعت نماز، یک مد بدهد و اگر باز هم توانایی نداشت برای هر یک از نماز شب و روز یک مد طعام بدهد.[1]

از امام باقرj سؤال شد که مراد خداوند متعال در آیه: "الذین هم علی صلاتهم یحافظون" (و آنها که بر نماز مواظبت دارند)[2] چیست؟ فرمود: "مراد نماز واجب است". سؤال شد: مراد از آیه: "الذین هم علی صلواتهم دائمون" چیست؟ (آنها که نمازها را پیوسته به­جا می‌آورند،)[3] ایشان فرمود: "نماز مستحبی".[4]

 شاید وجهش این باشد كه چون نماز نافله مکمل فریضه (نماز واجب) است، كسی كه نافله می‌خواند، هر روز نمازش به طور كامل بالا می‌رود و لذا دائم‌ الصلوه به شمار می‌آید. [5]

در حدیث قرب نوافل که با سندهاى معتبر در منابع حدیثى شیعه و اهل سنت روایت شده، آمده: امام صادقj از پیامبرk روایت کردند که خداوند فرمود: "اظهار دوستی نکرد بندۀ من به چیزی دوست داشتنی­تر از آنچه واجب کردم بر او و او با نوافل به سوی محبت من می­آید تا اینکه من نیز او را دوست بدارم. پس هنگامی که او را دوست بدارم گوش او می­شوم آنگاه که می­شنود و چشم او می­شوم آنگاه که می­بیند و زبان او می­شوم آنگاه که سخن می­گوید و دست او می­شوم آنگاه که ضربه می­زند و پای او می‌شوم آنگاه که راه می­رود، هنگامی که به درگاه من دعا کند اجابت می­کنم و اگر از من درخواست کند به او می­دهم".[6]

در روایات زیادی، "نوافل" مکمل فریضه، تلقی ‌شده است. به این معنا كه خداوند نقصان نماز واجب را با نافله جبران می‌كند. امام صادق j فرمود: "گاهی از نماز بنده، نصف یا ثلث یا ربع و یا خمس آن بالا می­رود (پذیرفته می­شود)؛ چرا که پذیرفته نمی­شود از او مگر نمازهایی که با توجه قلبی (و خلوص نیت) باشد و به­جا آوردن نافله را دستور دادیم تا کاستی های (نماز) واجب را جبران کند".[7]

پس اگر قبول نمازهای واجب به طور كامل منوط به نافله است و اگر پذیرش همه اعمال منوط به پذیرفته‌شدن نماز است، پس سهل‌انگاری در نافله امر ناپذیرفتنی است. تا جایی که در روایات زیادی، قضای نوافل، مطلوب و مورد سفارش واقع شده كه پیش از این از آن سخن گفتیم. همچنین در روایتی از امام حسن عسکریj آمده است که انجام پنجاه و یک رکعت نماز در روز از نشانه­های شیعه است.[8]