چرا امام سجاد علیه السلام در نماز متوجه شکسته شدن دست فرزند خود نمی شود اما پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در نماز متوجه گریه یک نوزاد می شود و نمازش را سریع تمام می کند؟
قبل پاسخ به این سوال یادآوری دو نکته ضروری است
اول: حضورقلب و عدم حضور قلب دائر مدار رضا و عدم رضای خداست. در هر چه رضای خدا باشد، ولیّ خدا به آن نظر دارد و در هر چه رضای خدا نباشد، ولیّ خدا نیز توجّهی به آن نمی کند.
دو: حضور قلب یعنی توجّه به خدا و حکم او و بی توجّه بودن به غیر خداوند و احکام الهی؛ از همین رو حضور قلب مانع از توجّه اهل عبادت به احکام نماز نمی شود و نمازگزار در عین اینکه به هنگام نماز حضور قلب دارد، باید طبق احکام نماز و خواست تشریعی خدا نیز رفتار نماید.
با توجه به دو نکته گفته شده پاسخ این سوال چنین می شود که حضرت رسول (ص) متوجّه کودک در حال گریه شد، چون خداوند رحیم راضی نیست که عبادتش، موجب آزار خلق شود. پس بر امام جماعت تکلیف کرده که در چنین حالتی نماز را سریع بخواند و سریع خواندن نماز در چنین مواقعی از احکام نماز جماعت می باشد. بنابراین پیامبر (ص) نیز در این جریان طبق احکام الهی و خواست تشریعی خدا رفتار نمود.
امّا امام سجاد (ع) متوجّه فغان کودک نشد؛ چون طول یافتن یا نیافتن نماز ایشان دخلی در حال آن کودک نداشت و به حدّ کفایت کسانی بودند که به وضع او رسیدگی کنند. ولی اگر کسی در آن حال در کنار کودک حضور نداشت، امام (ع) نیز طبق وظیفه شرعی نماز خود را می شکست تا به حال او رسیدگی نماید. چون در چنین حالتی، وظیفه ی شرعی و الهی و رضایت خداوند در شکستن نماز می باشد.