اگر نماز شب بخوانم در طول روز به درسم لطمه وارد مىشود چه كنم؟
اگر انسان بخواهد نماز شب بخواند به درس روز لطمه وارد نمىشود به شرط اين كه شبها يك مقدار زود بخوابد و شام را سبكتر ميل كند. شام را هر چه سبكتر ميل كنيد بهتر است. شما مىدانيد بدن دو وعده غذا بيشتر احتياج ندارد. به ما گفتهاند اگر سير هستيد غذا نخوريد، در روايات آمده است در حال سيرى غذا خوردن استعداد را كم مىكند.
يكى از بيانات نورانى حضرت امير اين است كه «لَمْ تَجْتَمِعَ الْفِطنَةُ و الْبِطْنَة؛ فطانت و هوشمندى با پُرخورى جمع نمىشود». پُرخور هرگز خردمند نمىشود، چرا؟ براى اين كه تمام تلاش و كوشش روح اين است كه اين غذاها را هضم كند و ديگر فرصت انديشيدن ندارد. درست مثل آن است كه شما يك انسان متخصص دانشمند را رفتگر كوى و برزن كنيد تا زبالهها را جمع كند.
اگر كسى بتواند استاد باشد چرا او را به رفتگرى وادار كنيم. روح انسان مىتواند استاد و مربى خوبى باشد، حيف است او را رفتگر جسم كنيم، بگوييم زبالهها را جمع كن. غذايى كه مىخوريم تا به مواد دفعى و زباله تبديل شود طول مىكشد. اين كار را كه بدن انجام نمىدهد؛ اين روح است كه باواسطه بدن اين كارها را انجام مىدهد.
روح يك سلسله قواى ادراكى دارد يك سلسه قواى تحريكى. قواى تحريكى روح نيز يك سرى ابزار فيزيكى دارد مثل معده و روده و ريه و قلب، ولى آن كه غذا را به صورت خون در مىآورد و عادلانه بين مو و ناخن و گوش و چشم و مژه تقسيم مىكند، نفس انسان است، روح آدم است.
خلاصه حيف است انسان روح خود را به رفتگرى وادار كند. وجود مبارك اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: «لا تَجْتَمِعُ عَزِيَمَةٌ وَ وَليمَةٌ».[1] يك وقت انسان اهل سورچرانى است، مىخواهد اين جا سور بخورد و آنجا سور بخورد، هر روز يك جا ميهمان باشد.
آدم سورچران اهل عزم نيست.
انسان تا مىتواند بهتر است دستش كنار سفره خودش باشد. اگر كسى بخواهد اهل عزيمت و جزء وارثان اولولعزم باشد، در همان رفت و آمد با ارحام هم مراقب است.
گاهى ميهمانىهايى پيش مىآيد كه عيبى ندارد انسان برود، اما اين كه سورچران باشد با اهل عزم بودن سازگار نيست. پس نماز شب انسان را از كار روز باز نمىدارد، به شرط آن كه انسان مراقب مسائل جنبى باشد.
خيلى از برنامه هاى تلويزيون است كه انسان مىتواند نگاه نكند، همه سريالها كه سودمند نيست. خيلى از جلسات و گفتنها و شنيدنها سودمند نيست. حضرت امير عليه السلام به فرزندش فرمود: جوان! مبادا كارى كنى يا حرفى بزنى كه ديگران به تو بخندند. اين كار، تو را كوچك مىكند. اگر نيم ساعت به اذان صبح بلند شويد هم به نماز شب مىرسيد هم به نماز اول وقت؛ بعد هم كمى استراحت مىكنيد و به درس روز هم لطمهاى وارد نمىشود.
[1] ( 1). نهج البلاغه، خطبه 241.
