چرا پيامبر (ص) در نماز بر خود صلوات می فرستادند؟
پيامبر اکرم (ص)داراي ابعاد مختلفي است بعد شخصي وفردي وديگري بعد اجتماعي ومسئوليت الهي که بعهده اوست بنابر اين فرستادن درود بر خود جنبه خود برتر بيني ندارد بلکه انجام تکليفي است که بعهده او گذاشته شده است. وقتي که خدا و ملائکه بر پيامبر درود مي فر ستند و مومنان هم مامور به فرستادن صلوات هستند خود پيامبر هم به اين تکليف مکلف است.
گفتني است که براي صلوات فرستادن بر پيامبر اکرم(ص) و اهل بيت ايشان روايات زيادي -در تفسير آيهي شريفهي «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليماً»[1] - وجود دارد. اين احاديث از طريق شيعه و سني نقل شده و در همهي آنها تأکيد شده است که بايد «آل محمد» به هنگام فرستادن صلوات ذکر شود. حتي در بعضي از اين روايات تصريح شده که اگر در صلوات، «آل محمد» ذکر نشود، آن صلوات ناقص و نا تمام است
.
2. نماز خواندن پيامبر اسلام(ص) همانگونه است که در منابع حديثي بيان شده و همهي مسلمانان موظف به آن هستند. و بايد به گونهاي خوانده شود که آنحضرت بجا ميآوردند. اين مسئله نه تنها در نماز، بلکه در ديگر احکام دين نيز چنين است و بايد مسلمانان از پيامبر اکرم(ص) پيروي کنند.
در نماز، يکي از جاهايي که بر پيامبر و اهل بيت او صلوات فرستاده ميشود، تشهد است؛ چنانکه در روايات آمده است که؛ خداوند متعال پيامبرش حضرت محمد(ص) را به معراج برد.
جبرئيل اذان گفت و نماز را به پيامبر آموخت، به همين کيفيت و شکلي که ميخوانيم. سپس در تشهد به او فرمود: بر خودت و بر اهل بيتت درود بفرست. پيامبر گفت: صَلَّى اللَّهُ عَلَيَّ وَ عَلَى أَهْلِ بَيْتِي. (4) از اين جمله معلوم ميشود که پيامبر اسلام(ص) در تشهد بر خود و بر اهل بيت عصمت و طهارت(ع) درود ميفرستاد.
3. در روايات پيشوايان معصوم(ع)، نيز تشهد با عبارتهاي مختلفي نقل شده است که در تمامي آنها گواهى بر عبوديت و رسالت حضرت محمد مصطفي(ص) و نيز فرستادن صلوات بر آن حضرت و آل طاهرينش وجود دارد؛
مانند اينکه امام صادق(ع) کيفيت تشهد را اينگونه فرمود: «الْحَمْدُ لِلَّهِ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَقَبَّلْ شَفَاعَتَهُ فِي أُمَّتِهِ وَ ارْفَعْ دَرَجَتَهُ»..به همين دليل؛ فقهاي شيعه، فتوا بر لزوم صلوات در تشهد دادهاند.
بنابراين، پيامبر(ص) نماز و اجزاي آن (مانند تشهد) را از پيش خود ابداع نکرده و تمامي آنها (حتي چگونگي و محتواي صلوات) به دستور و راهنمايي خداي متعال بوده است.
[1]. احزاب، 56: «خدا و فرشتگانش بر پيامبر درود ميفرستد اى کسانى که ايمان آوردهايد، بر او درود فرستيد و سلام گوييد و کاملاً تسليم (فرمان او) باشيد».
[2]. کلينى، محمد بن يعقوب، الکافي، محقق و مصحح: غفارى، على اکبر، ج 3، ص 486، دار الکتب الإسلامية، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. شيخ طوسى، محمد بن حسن، تهذيب الأحکام، ج 2، ص 92، دار الکتب الإسلامية، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[4]. ر.ک: بحرانى، يوسف بن احمد، الحدائق الناضرة في أحکام العترة الطاهرة، محقق و مصحح: ايروانى، محمد تقى، مقرم، سيد عبد الرزاق، ج 8، 456 – 459، دفتر انتشارات اسلامي، قم، چاپ اول، 1405ق.
منبع: مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی