اگر کارهای خوبِ بی نماز، قبول نمی شود، پس کارهای خوب کفّار بی فایده می شود و این با عدالت خداوند سازگار نیست؟

در ابتدا گفتنی است؛ هر کار خوبی بدون پاداش نیست. خداوند پاداش ها را در دنیا با عطای نعمت یا دفع بلا می دهد و در قیامت با تخفیف عذاب و مجازات.

امام كاظم (عليه السلام) فرمودند: « در بنى اسرائيل مرد مؤمنى بود كه همسايه اى كافر داشت كه با آن مؤمن خوش رفتارى مى كرد و در كارهاى خير دنيوى با او همراه بود. هنگامى كه آن كافر در گذشت، خداوند خانه اى از گِل در دوزخ براى او بنا كرد كه او را از حرارتِ آتش حفظ مى كرد و روزى اش از غير جهنّم به او مى رسيد و به او گفته شد: اين پاداش آن خوشرفتارى است كه با فلان همسايه مؤمن خود داشتى و در كارهاى پسنديده دنيوى همراه او بودى. 1 »  علامه مجلسى پس از نقل اين روايت مى گويد: اين روايت و امثال آن دليل است كه عذاب برخى از جهنّميان از كفار به خاطر اعمال نيكشان برداشته مى شود. آياتى كه دربارة كفار وارد شده كه تخفيفى در عذابشان داده نمى شود در موردى است كه چنين اعمال خيرى از آنها صادر نشده باشد 2 .

جهت توضیح بیشتر به چند نکته اشاره می کنیم :

1. افرادى كه به خدا ايمان ندارند، هيچ عملى را به منظور نزدیکی به خدا انجام نمى دهند. پس به خداوند نزدیک نمی شوند و به بهشت نمى روند؛ يعنى به مقصدى كه به سوى آن نرفته اند، نمى رسند و اين امر منافاتي با عدل الهي ندارد 3 . 

2. کار خوبِ مقبول ـ از مسلمان يا غير مسلمان ـ آفت هایی دارد كه ممكن است آن را فاسد نمايد. در رأس همه آن آفتها، ترك نماز مي باشد.

راوي مي گويد از امام صادق عليه السلام در خصوص آيه : « وَ مَنْ يَكْفُرْ بِالْإيمانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَ هُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرين 4 »  ؛ «هر كس به ايمان كافر شود به تحقيق عملش نابود شده و او در آخرت از زيانكاران است» سوال كردم. حضرت فرمودند: «منظور ترك كردن نماز است چنان نمازي كه به آن اقرار كرده است 5 » 

3. آيات و رواياتى كه می گوید اعمال منكران توحید، نبوّت، امامت و يا ترك كنندگان نماز مقبول نيست، ناظر به انكارِ از روى عِناد و لجاج و تعصب است؛ که تمام آن اعمال خير هدر است. خداوند می فرماید: «اعمال كسانى كه به پروردگارشان كافر شدند، همچون خاكسترى است در برابر تندباد در يك روز طوفانى! آنها توانايى ندارند كمترين چيزى از آنچه را انجام دادهاند، به دست آورند. 6 »

پاورقی:

1 . (بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج8 ؛ ص297

2 .همان

3 . ترجمه تفسير الميزان ؛ ج18؛ ص 339.

4 . مائده : 5

5 .  بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج79 ؛ 219 .

6. «   آل عمران : 85