كسي كه تا كنون نماز نخوانده چگونه بايد توبه كند؟
قرآن، به همه مؤمنان فرمانِ توبه مىدهد: «اى كسانىكه ايمانآوردهايد! با اخلاصِ كامل توبه كنيد، باشد كه پروردگار از گناهان شما در گذرد و به باغهايى واردتان كند كه در آن جويبارهايى جارى است. 1 »
حقيقت توبه و استغفار، دو رکن دارد: پشيماني از گناه گذشته و تصميم بر ترک گناه در آينده. البته تصمیم بر جبران نمازهای قضا شده، کمال توبه است.
اگر توبه حقیقی صورت گيرد، قبولي آن از طرف خداوند قطعي است، چون خداوند فرموده: «او کسی است که توبه را از بندگانش پذيرا ميشود و گناهان را ميبخشد 2 »
روزى حضرت على (عليه السلام) مردى را ديد كه بدون توجّه به شرايط توبه فقط با زبان مىگفت: « أَسْتَغْفِرُ اللَّه ». حضرت فرمودند: مىدانى استغفار چيست؟ آنگاه شرايط استغفار را براى او توضيح داد و فرمودند:
بايد از كارهاى ناشايست گذشتهات پشيمان باشى؛
تصميم بگيرى ديگر سراغ كارهاى زشت قبلى نروى؛
اگر حقّى از بندگان خدا برعهده توست (قرضى گرفتهاى و پس ندادهاى يا به زور چيزى را از مردم گرفتهاى و يا...) ادا كنى؛
اگر حقى از خدا بر عهده توست (مثلا نمازهايى از تو قضا شده و نخواندهاى) آنها را ادا كنى و...3
پس توبه يك لفظ نيست؛ بلكه يك تحوّل در درون انسان و زندگى او است. 4
پاورقی:
1 - (تحريم : 8)
2- (شوري : 25)
3- (نهج البلاغة (للصبحي صالح) ؛ حکمت 417 ؛ ص549)
4 - به جا آوردن نمازهاي قضاي باید بگونه اي باشد که خسته كننده نباشد .