به نظر اسلام کسی که نماز می خواند و گناهانی را انجام می دهد در نظر خداوند متعال بهتر است یا کسانی که گناهان را بدون خواندن نماز انجام می دهند؟
برای جواب به این سوال مناسب است به چند مساله توجه داشته باشید.
اولاً این که نماز به عنوان پایه و اساس دین معرفی شده است وجایگاه ویژه و خاصی در میان عبادات به ان اختصاص داده شده است. در قران کریم و در روایات معصومین ـ علیهم السّلام ـ به طور گسترده ای به ان توجه شده است. و نماز به عنوان عالی ترین و انسان سازترین عبادت مطرح گردیده است. امام صادق ـ علیه السّلام ـ می فرمایند: (الصلوه عمودُ الدین، مثلها کمثل عمود الفسطاطِ اذا ثبتَ العمودُ ثبتتِ الاوتاد و الاطنابُ و اذا مال العمود و انکسر مل یثبتْ و قد و لا طنبٌ). نماز ستون دین است وصفت ان. چون صفت ستون خیمه است. هر گاه که عمود و ستون پا برجاست، میخها و طنابها نیز پا برجاست و ان گاه که ستون کج شود و در هم بشکند، میخ و طنابی بر جای نخواهد ماند و خیمه فرو می افتد).(1)
در این روایت شریف امام صادق ـ علیه السّلام ـ نماز را به عنوان پایه و اساس دین معرفی کرده است و خرابی دین را منوط به نابودی پایه دین که نماز است، دانسته است و تشبیه بسیار زیبا و جالبی است، زیرا استحکام هر بنایی به پایه ان است و کاخ رفیع دین به نماز، پا برجاست. اگر دین به خیمه برافراشته ای تشبیه شود که مردم به سایه ان پناه می برند و خود را از شرور و افات، مصون می دارند، باید نماز را عمود و نگاهبان ان به حساب اورد. اگر تیرک و تکیه گاه خیمه را بردارند، خوابیدن ان، حتمی است و اگر نماز را از دین حذف کنیم چیزی باقی نمی ماند و دین بدون نماز، چیزی بی روح می گردد.(2)
پیامبر گرامی اسلام فرمودند: (الصلوه عمادُ الدّین فمن ترک صلاتهُ متعمّداً، فقد هدَمَ دینهُ و من ترک اوقاتَها یدخلُ الویل). نماز پایه و نگهبان دین است، پس هر کس که نماز خود را از روی قصد و اراده رها سازد، دین خود را نابود کرده است و هر کس نماز را در وقت ان به جای نیاورد داخل ویل می شود و ویل بیابانی وحشتناک در دوزخ است.(3)
ثانیاً نماز عبادتی است که انسان را از بدی ها و زشتی ها محافظت می کند و او را به سوی نورانیت و صفا سوق می دهد. نماز، ارامش روحی و روانی برای انسان ایجاد می کند. چون قلب انسان فقط با یاد و ذکر خدا ارامش واقعی پیدا می کند و بهترین ذکر و یاد خدا اقامه نماز و حضور قلب در نماز است. قران کریم می فرماید: الا بذکرالله تطمینّ القلوب. تنها با یاد و نام خدا قلبها ارامش پیدا می کند.(4)
نماز، معراج مومن است و این عروج نه در فضای باز اسمان، بلکه در فضای معنویت و بندگی و برای رسیدن به قرب پروردگار و ارامش واقعی است. وقتی چنین شد، باعث شکفتگی و طراوت وجود و روشنی دل انسان و ارامش می شود و لذا پیامبر گرامی اسلام ـ صلّی الله علیه و اله ـ فرمودند: (جعلَ الله قرهَ عینی فی الصلاه). خداوند روشنایی چشم وخوشحالیم را در نماز قرار داده است.(5)
این نماز و یاد خداست که باعث نهی انسان از تباهی و کارهای خلاف می شود. چون اگر نماز با حضور قلب و با حال معنوی انجام شود و طبق شرایط ظاهری و باطنی اقامه گردد، باعث می شود که انسان به سوی نور و صفا حرکت کند و دیگر به پلیدی و تباهی علاقه ای نداشته باشد و منکرات را کنار می گذارد. قران کریم می فرماید: (نماز را به پا دارید و خوب اقامه کنید که همانا نماز انسان را از بدی و پستی باز می دارد.(6)
البته وقتی نماز این خاصیت را خواهد داشت که انسان ان را با اداب و شرایط خاص به جا اورده و نماز را کامل و درست انجام دهد و گوش به فرمان نماز باشد و با حال معنوی و معرفت ویژه، این عبادت سترگ را انجام دهد.
روایت شده است که جوانی از انصار پشت سر پیامبر نماز می خواند ولی مرتکب کار حرام هم می شد، این خبر را به پیامبر رساندند، و حضرت فرمود: سرانجام روزی نمازش او را از گناه باز می دارد، چیزی نگذشت که ان جوان توبه نمود و جزء مومنان واقعی گردید.(7)
خلاصه این که در جواب سوال شما باید عرض کنم که نمی توان ادم با نماز را با افراد بی نماز مقایسه کرد. نماز خوان مقامی بس رفیع دارد. ولی باید مواظب باشیم تا ثواب نماز خود را با اعمال زشت تباه نسازیم. و اگر خدای ناکرده کسی گرفتار گناه است، نماز را باید جدی تر اقامه کند و سعی کند ان را در اول وقت و با حضور قلب انجام دهد تا به مرور زمان، این نماز، او را متوجه کردار بدش کند و از گناه باز دارد. و باید متوجه باشد که گناه، دل انسان را سیاه می کند و جهنم را برایش شعله ور می سازد و عذاب الهی بسیار شدید است. و انسان نباید غافل باشد و سعی کند با انجام عبادات و دستورات الهی خود را برای ان روز بزرگ (قیامت) اماده سازد. و اگر کسی در جوانی خود را پاک نگهدارد ارزش بسیار زیادی نزد خداوند متعال دارد و خداوند دستش را می گیرد.
در جوانی پاک بودن شیوه پیغمبری است
ورنه هر گبری به پیری می شود پرهیزکار
پی نوشت:
1. من لایحضره الفقیه. ج 1. باب فضل نماز. ح 639. بیروت. دار الاصول. 1413 ق.
2. راشدی. حسن. نماز شناسی. ج 1. ص 179. ستاد اقامه نماز. 1380.
3. مجلسی. محمدباقر. بحار الانوار. ج82. ص202. بیروت. دار التراث العربی. 1403 ق.
4. رعد:28.
5. مجلسی. بحار الانوار. ج 77. ص 79. دار التراث العربی. 1403 ق.
6. عنکبوت:45.
7. موسوی خمینی. روح الله. اداب نماز. ص 47. موسسه تنظیم و نشر اثار حضرت امام. 1370.