چرایی عدم حضور قلب در نماز و راه جبران آن
حضرت علامه جوادی آملی در پاسخ به این مطلب که چرا ما در نماز حضور قلب نداريم فرمودند: اگرما هر چه بخواهيم چشممان آزاد باشد ببينيم و گوشمان آزاد باشد که بشنويم، هر حرفي را هم بخوانيم و بشنويم و اينها را در انبار ضايعات جمع بکنيم، موقع نماز مزاحم ما هستند.
معظم له در مورد اینکه چگونه در نماز حضور قلب داشته باشیم، بیان داشتند: وقتي از مرحوم استاد الهي قمشه‌اي(رضوان الله عليه) سؤال كردند ما چه كنيم در نماز داراي حضور قلب باشيم فرمود: بيرون نماز را مواظب باشيد چرا که اگر كسي در بيرون نماز مواظب چشم و گوشش بود در حال نماز راحت است و اگر در بيرون نماز مواظب چشم و گوشش نبود و هر چه را خواست ببيند، ديد و هر چه را خواست بشنود، شنيد، همه اين گزنده‌ها تعبيه مي‌شوند؛ لذا وقتي انسان شروع به نماز كرد تكبيرة الاحرام گفت دست و بالش بسته شده و همه اين گزنده‌ها حمله مي‌كنند تا آنجا که يك وقت انسان متوجه مي‌شود كه سرگرم گفتن «السلام عليكم» هست ولي نمي‌داند چه گفت‌و‌گو كرد و در اين سجود چه گفت، بنابراين عمده در بيرون نماز است و اگر كسي بيرون نماز را مواظب بود در نماز راحت‌تر است.
ایشان در بیان راهکار دیگری در جبران این مشکل به انجام سجده شکر بعد از نماز توصیه فرموده و اذعان داشتند: شما اين سجده شكر را فراموش نكنيد هر نعمتي كه به شما رسيده است سجده شكر كنيد از امام(عليه السلام) سؤال كردند ما در نماز حضور قلب نداريم چه كنيم؟ حضرت فرمود: نافله‌ها، جبران آن قصور نماز را مي‌كند. عرض كرد اگر ما در نافله‌ها هم حضور قلب نداشتيم چه بكنيم؟ فرمود: سجده‌هاي شكر بعد از نماز جبران مي‌كند، لذا بعد از نماز برنخيزيد بلكه از خدا مسئلت كنيد و به خاك بيفتيد تا در برابر ديگران مجبور به خضوع نشويد.
منبع:سخنرانی و جلسه درس فقه معظم له
