مسجد در صدر اسلام به عنوان اولین و با اهمیت ترین نهاد اجتماعی دارای وظایف و کارکردهای متعددی بود، به گونه ای که افزون بر مهم ترین کارکرد آن؛ یعنی عبادت؛ فعالیت های آموزشی، نظامی و سیاسی نیز در آن جریان داشت
اولین جوبیارهای تمدن بشری از سرچشمه نخستین تاریخ، جریان یافته است پرستشگاهی ساخته است و معبدی معماری کرده اسـت و امروز تاریخ تمدنها نشان میدهد که پیروان ادیان(الهی و غیرالهی) خدای خویش را در جایگاهی خاص به نام معبد پرستش میکرده و میکنند.قرآن کریم، خانه کعبه را اولین بنائی، که به منظور عبادت خدا برای مـردم وضـع گردیده است، معرفی میفرماید: « إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدىً لِلْعالَمينَ
در این مقاله با هدف بازشناخت معماری مسجد ایرانی گامی در این مسیر برمیداریم.در این راه سعی شده است با روش آموزندهی مقایسهای نماز و معماری مسجد به اسلوبها و اصولی نزدیک شویم که مرحلهی بعدی کاربردی نمودن و امروزی کردن آنهاست.