ارائه توسط ستاد اقامه نماز
برگرفته از: الصلاة في الكتاب والسنة، مرکز تخصصی نماز
علاوه بر اینکه قول معصومین حجت است فعل و سیره آن بزرگواران نیز حجت می باشد بنابراین روش ائمه علیهم السلام در نحوه اقامه نماز تاثیر فراوانی می تواند داشته باشد.
- حمد بن عبد الله غروى از پدرش نقل مى كند كه گفت : بر فضل بن ربيع كه بر پشت بام نشسته بود در آمدم . پس به من گفت : نزديك بيا ، نزديك شدم تا در كنارش قرار گرفتم . سپس به من گفت : از اين بالا به ( فلان ) اتاق خانه بنگر ، پس از بالا نگريستم ، گفت : در اتاق چه مى بينى ؟ گفتم : جامه اى افكنده شده . گفت : نيك بنگر ، با تأمل و دقت نگريستم ، برايم آشكار شد و گفتم : مردى در سجده است . گفت : او را مى شناسى ؟ گفتم : نه ، گفت : اين مولاى توست . گفتم : چه كس مولاى من است ؟ گفت : براى من خود را به نادانى مى زنى ؟ گفتم : خود را به نادانى نمى زنم ، بلكه براى خود مولايى نمى شناسم . پس گفت : اين ابوالحسن موسى بن جعفر است . من او را شب و روز نيك مى نگرم . در هيچ وقتى از اوقات او را جز بر همين حالت كه به تو گفتم نمى يابم . او نماز صبح مى گزارد و ساعتى نيز پس از آن ذكر و دعا مى خواند ، تا خورشيد طلوع كند ، پس سجده مى كند و تا نيم روز در سجده است و كسى را گمارده تا زوال را انتظار كشد . من نمى دانم كى غلام مى گويد : خورشيد زوال پيدا كرد ، كه يكباره بر مى خيزد و نماز را آغاز مى كند بى آنكه ( وضويش ) را نو كند . پس مى فهمم كه در سجده اش نخوابيده و چرت نزده است و پيوسته ( اين گونه است ) تا نماز عصر را به پايان برد و پس از آن ، سجده مى كند و پيوسته در سجده است تا خورشيد ناپديد شود . در اين هنگام از سجده بر مى خيزد و بى آنكه ( وضويش ) را نو كند ، نماز مغرب را مى خواند . و پيوسته در نماز و ذكر و دعاى پس از آن است تا نماز عشا را بخواند . پس از آن با گوشتى بريان كه برايش مى آورند افطار مى كند و سپس از نو وضو مى گيرد و سجده مى كند و سپس سر بر مى دارد و به خوابى سبك مى رود . سپس بر مى خيزد و از نو وضو مى گيرد و در دل شب به نماز مى ايستد ، تا سپيده بدمد . من نمى دانم كى غلام مى گويد : سپيده دميد كه يكباره براى نماز صبح بر مى خيزد . اين روش اوست از آن هنگام كه به من تحويل داده شده است .
- محمد بن مسلم : ابو حنيفه بر امام صادق ( عليه السلام ) وارد شد و به ايشان گفت : پسرت ( موسى ) را ديدم كه نماز مى خواند و مردم هم از پيش رويش مى گذشتند بى آنكه آنان را باز دارد ، با اينكه اشكال دارد . پس امام صادق ( عليه السلام ) گفت : موسى را نزد من خوانيد و وقتى آمد به او گفت : اى پسركم ، ابو حنيفه مى گويد كه نماز مى خواندى و مردم هم از پيش رويت مى گذشتند بى آنكه آنان را باز دارى . گفت : بلى پدر ، آن كه برايش نماز مى خوانم ، از آنان به من نزديكتر است . خدا مى فرمايد : " و ما از رگ گردن به او نزديكتريم " . پس امام صادق ( عليه السلام ) او را به خود چسباند و فرمود اى پسركم ، پدر و مادرم فدايت باد ، اى راز سپرده .
نماز امام على بن موسى الرضا ( عليهما السلام )
- ابوالحسن على بن على خزاعى : سرورم ابوالحسن رضا ( عليه السلام ) به برادرم دعبل ، پيراهنى سبز رنگ از پشمى لطيف و نازك و انگشترى با نگينى از عقيق خلعت داد و به او درهمهايى رضوى بخشيد و گفت : اى دعبل به قم برو كه از آن ها بهره‌مند مى گردى و سپس گفت : اين پيراهن را نگاه دار كه در آن ، هزار شب و هر شب هزار ركعت نماز گزارده و هزار بار قرآن را ختم كرده ام .
- رجاء بن ابى الضحاك
- در توصيف نماز امام رضا ( عليه السلام )
- : سپيده دم ، نماز صبح را مى خواند و پس از سلام دادن در نمازگاهش به تسبيح و حمد و تكبير ولا إله الا الله گفتن ، مى نشست و بر پيامبر ( صلى الله عليه وآله ) صلوات مى فرستاد تا اينكه خورشيد طلوع كند . سپس به سجده مى رفت و در آن مى ماند تا روز بالا بيايد . سپس به مردم رو مى كرد و تا نزديك زوال خورشيد ( ظهر ) با آنان گفتگو مى كرد و به ايشان جايزه مى داد . سپس از نو وضو مى گرفت و به نمازگاهش باز مى گشت ، هنگام زوال خورشيد بر مى خاست و شش ركعت نماز مى گزارد كه در ركعت نخست سوره " حمد " و " قل يا ايها الكافرون " و در ركعت دوم ، سوره " حمد " و " قل هو الله احد " و در هر يك از چهار ركعت ديگر سوره " الحمد لله " و " قل هو الله " را مى خواند و در پايان هر دو ركعت سلام مى داد و در ركعت دوم آن ها ، پيش از ركوع و پس از قرائت ، قنوت مى خواند . سپس اذان مى گفت و دو ركعت نماز مى گزارد و پس از آن اقامه مى گفت و نماز ظهر را مى خواند . پس از سلام نماز هر اندازه كه خدا مى خواست به تسبيح و حمد و تكبير ولا إله الا الله گفتن مى پرداخت و سپس سجده شكر مى گزارد و در آن صدبار " شكرا لله " مى گفت و هنگامى كه سر بر مى داشت ، بر مى خاست و شش ركعت نماز مى گزارد كه در هر ركعت آن ، " حمد " و " قل هو الله احد " مى خواند و در پايان هر دو ركعت ، سلام مى داد و در ركعت دوم هر دو ركعتى پيش از ركوع و پس از قرائت ، قنوت مى خواند . سپس اذان مى گفت و پس از آن ، دو ركعت نماز مى گزارد و در ركعت دوم آن قنوت مى خواند . هنگامى كه سلام مى داد بر مى خاست و نماز عصر را مى خواند و پس از سلام دادن ، در نمازگاهش ، آن اندازه كه خدا مى خواست ، به تسبيح و حمد و تكبير ولا إله الا الله گفتن مى پرداخت . سپس سجده مى كرد و در آن صدبار " حمدا لله " مى گفت . هنگامى كه خورشيد ناپديد مى شد ، وضو مى گرفت و سه ركعت نماز مغرب را با اذان و اقامه مى گزارد و در ركعت دوم آن پيش از ركوع و پس از قرائت ، قنوت مى خواند و پس از سلام دادن ، در نمازگاهش مى نشست و آن اندازه كه خدا مى خواست به تسبيح و حمد و تكبير ولا إله الا الله گفتن مى پرداخت ، سپس سجده شكر مى گزارد و پس از آن سر بر مى داشت و با كسى سخن نمى گفت تا بر مى خاست و چهار ركعت نماز با دو سلام مى گزارد و در ركعت دوم هر يك ، پيش از ركوع و پس از قرائت قنوت مى خواند و در ركعت نخست اين چهار ركعت ، " حمد " و " قل يا ايها الكافرون " و در ركعت دوم ، " حمد " و " قل هو الله احد " و در دو ركعت ديگر ، " حمد " و " قل هو الله احد " مى خواند . پس از سلام دادن آن اندازه كه خدا مى خواست به ذكر و دعا مى نشست و سپس افطار مى كرد . سپس اندكى درنگ مى كرد تا نزديك به يك سوم شب سپرى شود . پس بر مى خاست و چهار ركعت نماز عشاء آخر را مى گزارد و در ركعت دوم آن پيش از ركوع و پس از قرائت ، قنوت مى خواند . پس از سلام دادن ، آن اندازه كه خدا مى خواست در نمازگاهش به ذكر خداوند عز وجل و تسبيح و حمد و تكبير و تهليل او مى پرداخت و پس از ذكر و دعا ، سجده شكر مى گزارد . سپس به بسترش مى رفت و در پاره سوم شب از بسترش با تسبيح و حمد و تكبير ولا إله الا الله واستغفر الله گفتن بر مى خاست ، مسواك مى زد ، وضو مى گرفت و سپس به نماز شب مى ايستاد و هشت ركعت نماز با سلام دادن در پايان هر دو ركعت ، مى گزارد كه در هر ركعت از دو ركعت نخست آن ، يك بار " حمد " و سى بار " قل هو الله " مى خواند . سپس چهار ركعت نماز جعفر بن ابيطالب با سلام در پايان هر دو ركعت مى گزارد و در ركعت دوم هر يك از آن ها ، پيش از ركوع و پس از تسبيح قنوت مى خواند و آن را جزو نماز شب به حساب مى آورد . سپس بر مى خاست و دو ركعت باقيمانده را مى گزارد . در ركعت نخست سوره " حمد " و سوره " ملك " و در ركعت دوم ، سوره " الحمد لله " و " هل أتى على الانسان " را مى خواند . سپس بر مى خاست و دو ركعت ( نماز ) شفع مى گزارد كه هر ركعت آن يك بار " الحمد لله " و سه بار " قل هو الله احد " مى خواند و در ركعت دوم پيش از ركوع و پس از قرائت ، قنوت مى خواند . هنگامى كه سلام مى داد بر مى خاست و يك ركعت نماز وتر با توجهى تمام مى گزارد و در آن يك بار " حمد " ، سه بار " قل هو الله احد " ، يك بار " قل اعوذ برب الفلق " و يك بار " قل اعوذ برب الناس " مى خواند و پيش از ركوع و پس از قرائت ، قنوت مى خواند و در آن مى گفت : خدايا بر محمد و خاندانش درود فرست ، خدايا ما را جزو آنان كه ره نمودى ، ره بنما و جزو آنان كه سلامت دادى ، سلامت ده و جزو آنان كه سرپرستيشان كردى ، سرپرستى كن و در آنچه به ما داده اى بركت ده و ما را از آسيب حكمت ، نگاه دار كه تو حكم مى رانى و بر تو حكم نمى رود . بى گمان هر كه را تو دوست دارى ، خوار نمى شود و هر كه را تو دشمن دارى ، سربلند نمى گردد . پروردگار ما ، مبارك و والايى . سپس هفتاد بار مى گفت : از خدا آمرزش و بازگشت به او را مى خواهم و هنگامى كه سلام مى داد آن اندازه كه خدا مى خواست به ذكر و دعا مى نشست و هنگامى كه نزديك سپيده دمان مى شد ، بر مى خاست و دو ركعت نماز فجر مى گذاشت و در ركعت نخست آن ، " حمد " و " قل يا ايها الكافرون " و در ركعت دوم ، " حمد " و " قل هو الله احد " مى خواند . هنگامى كه سپيده مى دميد ، اذان و اقامه مى گفت و دو ركعت نماز صبح مى گزارد . پس از سلام دادن ، تا طلوع خورشيد به ذكر و دعا مى نشست و سپس سجده شكر مى گزارد ( و در آن مى ماند ) تا روز بالا بيايد .
مولف: محمد محمدي رى شهرى
