سرپرست و ولیّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده‌اند؛ همانها که نماز را برپا می‌دارند، و در حال رکوع، زکات می‌دهند. آیه پنجاه و پنجم از سوره ی مبارکه مائده و پیام های بسیار در خور تامل این آیه
۱- تنها خدا، پیامبر (ص) و مؤمنان فروتن، برپا دارنده نماز و پرداخت کننده زکات، داراى حق ولایت و حکومت بر مؤمنان (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا الذین ... و یؤتون الزکوة و هم رکعون) در برداشت فوق، رکوع به معناى لغوى آن (خضوع) گرفته شده است.
۲- خداوند، معرف فردى از مؤمنان برپا دارنده نماز و ادا کننده زکات براى سرپرستى دیگران، با ذکر نشانى معین و مشخص (انما ولیکم اللّه ... الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم رکعون) با توجه به اینکه جمله «و هم راکعون» جمله اى است حالیه و عامل آن فعل «یؤتون» است و نیز با توجه به ظهور «رکوع» در معناى مصطلح آن یعنى رکوع نماز، معلوم مى شود صفات شمرده شده، مخصوصاً آخرین صفت، عنوان مشیر دارد ; یعنى براى معرفى شخصى معین است.
۳- پرداخت زکات در حال رکوع نماز، نشانه فرد تعیین شده در بین مسلمانان صدر اسلام براى حکومت و ولایت بر آنان (و یؤتون الزکوة و هم رکعون)
۴- على بن ابیطالب (ع)، انسانى مؤمن، برپا دارنده نماز و پرداخت کننده زکات در حال رکوع(الذین ءامنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم رکعون) بر اساس شأن نزولهاى متعدد، شخصیت مورد نظر در آیه شریفه، حضرت امیرالمؤمنین على بن ابیطالب (ع) است.
۵- ولایت و سرپرستى بر مؤمنان صدر اسلام، از آن خدا، رسول او و امیرالمؤمنین على ابن ابى طالب (ع) (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا ... و یؤتون الزکوة و هم رکعون)
۶- ولایت و رهبرى پیامبر (ص) و مؤمنان واجد شرایط، در طول ولایت خدا و پرتویى از حاکمیت اوست. (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا) مفرد آوردن کلمه «ولىّ» على رغم جمع بودن خبر آن -، رساى به این حقیقت است که ولایت رسول خدا (ص) و دیگر واجدان شرایط، در طول ولایت خدا و پرتویى از ولایت اوست.
۷- بپاداشتن همواره نماز با تمامى شرایط آن و کوتاهى نورزیدن در پرداخت زکات، شرط شایستگى براى ولایت و حکومت بر مؤمنان (انما ولیکم اللّه ... الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم رکعون) اقامه نماز به معناى برپا داشتن آن با تمامى شرایط است و فعل مضارع «یقیمون» و «یؤتون»، حاکى از استمرار و تداوم اقامه نماز و پرداخت زکات است.
۸- حالت خضوع و فروتنى در پرداخت صدقه و زکات، از شرایط لازم براى تصدى حکومت و ولایت بر اهل ایمان (انما ولیکم اللّه ... الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم رکعون) در برداشت فوق، رکوع به معناى لغوى آن (خضوع) گرفته شده است.
۹- هرگونه حکومت و ولایت بر اهل ایمان، به جز ولایت خدا، پیامبر (ص) و مؤمنان واجد شرایط، حکومت و ولایتى نامشروع و غیر قانونى (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا)برداشت فوق با توجه به کلمه «انما» که براى حصر است، استفاده شده است.
۱۰- ناسازگارى پذیرش ولایت خدا با پذیرش ولایت یهودیان، نصارا و دیگر کافران (و من یتولهم منکم فانه منهم ... انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا)
۱۱- ارائه برنامه صحیح در پى بر حذر داشتن مردمان از راههاى نادرست، از روشهاى کاربردى قرآن در هدایت (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا) خداوند پس از بر حذر داشتن مؤمنان از پذیرش ولایت و سرپرستى نارواى کافران، با جمله «انما ولیکم ...» به معرفى افراد شایسته ولایت پرداخت و مؤمنان رابه پذیرش ولایت آنان ارشاد کرد.
۱۲- برپا داشتن نماز و پرداخت زکات، نشانه ایمان (الذین ءامنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة) «الذین یقیمون الصلوة» توصیف «الذین ءامنوا» است.
۱۳- ارتباط دایمى با خدا و تأمین نیاز مستمندان، نشانه ایمان (الذین ءامنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة) بر این مبنا که اقامه نماز، به عنوان شیوه اى از ارتباط با خدا بیان شده باشد و پرداخت زکات، به عنوان مصداقى از رفع نیاز مستمندان مطرح باشد.
۱۴- اهمیت ویژه نماز، زکات و انفاق، در میان عبادات و فرایض دینى (الذین ءامنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة)
۱۵- اهمیت ویژه نماز، نسبت به زکات و انفاق (یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة) تقدم ذکرى اقامه نماز بر پرداخت زکات، حکایت از اهمیت والاتر نماز دارد.
۱۶- ارزشمندى تواضع و فروتنى به هنگام انفاق و دستگیرى از مستمندان (و یؤتون الزکوة و هم رکعون) بنابر اینکه رکوع به معناى لغوى خود (خضوع) باشد.
۱۷- محبت و دوستى و انتخاب ولى و سرپرست، داراى نقشى اساسى و کارآمد در هدایت و گمراهى (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا) با توجه به اینکه آیه مورد بحث، ناظر به آیات پیشین است و در آن آیات پذیرش ولایت یهود و نصارا، مایه محرومیت از هدایت الهى دانسته شده بود، معلوم مى شود پذیرش ولایت خدا، پیامبر (ص) و مؤمنان واجد شرایط، مایه هدایت است.
۱- تنها خدا، پیامبر (ص) و مؤمنان فروتن، برپا دارنده نماز و پرداخت کننده زکات، داراى حق ولایت و حکومت بر مؤمنان (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا الذین ... و یؤتون الزکوة و هم رکعون) در برداشت فوق، رکوع به معناى لغوى آن (خضوع) گرفته شده است.
۲- خداوند، معرف فردى از مؤمنان برپا دارنده نماز و ادا کننده زکات براى سرپرستى دیگران، با ذکر نشانى معین و مشخص (انما ولیکم اللّه ... الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم رکعون) با توجه به اینکه جمله «و هم راکعون» جمله اى است حالیه و عامل آن فعل «یؤتون» است و نیز با توجه به ظهور «رکوع» در معناى مصطلح آن یعنى رکوع نماز، معلوم مى شود صفات شمرده شده، مخصوصاً آخرین صفت، عنوان مشیر دارد ; یعنى براى معرفى شخصى معین است.
۳- پرداخت زکات در حال رکوع نماز، نشانه فرد تعیین شده در بین مسلمانان صدر اسلام براى حکومت و ولایت بر آنان (و یؤتون الزکوة و هم رکعون)
۴- على بن ابیطالب (ع)، انسانى مؤمن، برپا دارنده نماز و پرداخت کننده زکات در حال رکوع(الذین ءامنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم رکعون) بر اساس شأن نزولهاى متعدد، شخصیت مورد نظر در آیه شریفه، حضرت امیرالمؤمنین على بن ابیطالب (ع) است.
۵- ولایت و سرپرستى بر مؤمنان صدر اسلام، از آن خدا، رسول او و امیرالمؤمنین على ابن ابى طالب (ع) (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا ... و یؤتون الزکوة و هم رکعون)
۶- ولایت و رهبرى پیامبر (ص) و مؤمنان واجد شرایط، در طول ولایت خدا و پرتویى از حاکمیت اوست. (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا) مفرد آوردن کلمه «ولىّ» على رغم جمع بودن خبر آن -، رساى به این حقیقت است که ولایت رسول خدا (ص) و دیگر واجدان شرایط، در طول ولایت خدا و پرتویى از ولایت اوست.
۷- بپاداشتن همواره نماز با تمامى شرایط آن و کوتاهى نورزیدن در پرداخت زکات، شرط شایستگى براى ولایت و حکومت بر مؤمنان (انما ولیکم اللّه ... الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم رکعون) اقامه نماز به معناى برپا داشتن آن با تمامى شرایط است و فعل مضارع «یقیمون» و «یؤتون»، حاکى از استمرار و تداوم اقامه نماز و پرداخت زکات است.
۸- حالت خضوع و فروتنى در پرداخت صدقه و زکات، از شرایط لازم براى تصدى حکومت و ولایت بر اهل ایمان (انما ولیکم اللّه ... الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم رکعون) در برداشت فوق، رکوع به معناى لغوى آن (خضوع) گرفته شده است.
۹- هرگونه حکومت و ولایت بر اهل ایمان، به جز ولایت خدا، پیامبر (ص) و مؤمنان واجد شرایط، حکومت و ولایتى نامشروع و غیر قانونى (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا)برداشت فوق با توجه به کلمه «انما» که براى حصر است، استفاده شده است.
۱۰- ناسازگارى پذیرش ولایت خدا با پذیرش ولایت یهودیان، نصارا و دیگر کافران (و من یتولهم منکم فانه منهم ... انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا)
۱۱- ارائه برنامه صحیح در پى بر حذر داشتن مردمان از راههاى نادرست، از روشهاى کاربردى قرآن در هدایت (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا) خداوند پس از بر حذر داشتن مؤمنان از پذیرش ولایت و سرپرستى نارواى کافران، با جمله «انما ولیکم ...» به معرفى افراد شایسته ولایت پرداخت و مؤمنان رابه پذیرش ولایت آنان ارشاد کرد.
۱۲- برپا داشتن نماز و پرداخت زکات، نشانه ایمان (الذین ءامنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة) «الذین یقیمون الصلوة» توصیف «الذین ءامنوا» است.
۱۳- ارتباط دایمى با خدا و تأمین نیاز مستمندان، نشانه ایمان (الذین ءامنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة) بر این مبنا که اقامه نماز، به عنوان شیوه اى از ارتباط با خدا بیان شده باشد و پرداخت زکات، به عنوان مصداقى از رفع نیاز مستمندان مطرح باشد.
۱۴- اهمیت ویژه نماز، زکات و انفاق، در میان عبادات و فرایض دینى (الذین ءامنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة)
۱۵- اهمیت ویژه نماز، نسبت به زکات و انفاق (یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة) تقدم ذکرى اقامه نماز بر پرداخت زکات، حکایت از اهمیت والاتر نماز دارد.
۱۶- ارزشمندى تواضع و فروتنى به هنگام انفاق و دستگیرى از مستمندان (و یؤتون الزکوة و هم رکعون) بنابر اینکه رکوع به معناى لغوى خود (خضوع) باشد.
۱۷- محبت و دوستى و انتخاب ولى و سرپرست، داراى نقشى اساسى و کارآمد در هدایت و گمراهى (انما ولیکم اللّه و رسوله و الذین ءامنوا) با توجه به اینکه آیه مورد بحث، ناظر به آیات پیشین است و در آن آیات پذیرش ولایت یهود و نصارا، مایه محرومیت از هدایت الهى دانسته شده بود، معلوم مى شود پذیرش ولایت خدا، پیامبر (ص) و مؤمنان واجد شرایط، مایه هدایت است.
