مسجد، یک مکان است. مکانی که بر اساس مهمترین رکن نماز که پایه دین است، یعنی سجده، نامگذاری شده است. مسجد علاوه بر آنکه نام و نماد یک مکان است، نماد نوع رابطه بین بنده و خدا نیز هست. در متون دینى، سجده، منتها درجه عبادت بنده در آستان حق تعالى شمرده شده است «السجود منتهى العباده من بنى آدم». این مکان ویژگی مهماش آن است که یک مکان انفرادی و شخصی نیست، بلکه مکانی است برای برگزاری یکی از اساسیترین مناسک دینی یعنی نمازجماعت.
هر دین و آیینی از زمان شكل گیری به نوعی به دنبال فضایی جهت كاركرد عبادت پیروان خود است به ویژه ادیانی كه به اهمیت اجتماعی عبادت بیش از جنبه های فردی آن اهمیت می دهند. انسان برای اتصال به مبدأ هستی به فضایی نیاز دارد كه ویژگی های معنوی و آسمانی را داشته و تجربه عروج را تسهیل نماید. اسلام بیش از هر دین دیگر به بعد اجتماعی عبادت سفارش داشته بنابراین مساجد در شهر اسلامی از جایگاه والایی برخوردار شده اند. مسجد قلب شهر اسلامی است و بهترین و ماندگارترین فضاهای معماری برای نماز و مسجد آماده می گردد.
یکی از مراجع تقلید شیعه، در پاسخ به استفتائی حکم شرعی “خواندن نماز در ساعت کاری اداره” را بیان کردند.
نماز شب، نشان عشق و محبّت انسان به آفریدگار است و این علاقه، انسان را از خواب جدا میكند و به راز و نیاز نیمه شب با محبوب وامیدارد.
خدا را پرستش كن و چیزى را شریك او قرار نده نمازهاى واجب را انجام ده و زكات واجب (حق مستمندان) را اداء كن و ماه رمضان را روزه بگیر.
نماز، سدی در برابر گناهان آینده است، چرا که روح ایمان را در انسان تقویت میکند، و نهال تقوی را در دل پرورش میدهد، و میدانیم که ایمان و تقوی، نیرومندترین سد در برابر گناه است.
مرحوم آیتالله بهجت در پاسخ به سؤالی مبنی بر؛ چشیدن شیرینی نماز حضور قلب را شرط اصلی میداند و راهکاری هم برای رسیدن به حضور قلب بیان میکند.