آيات احتياط ، آياتى از قرآن کريم است که براى اثبات احتیاط شرعی به آن ها استدلال شده است . اين آيات عبارت اند از:

فهرست مندرجات

1. تقسیم بندی آیات احتیاط
2. مستندات
3. پانویس
4. منبع

تقسیم بندی آیات احتیاط

1. آياتى که از سخن گفتن بدون علم نهی مى کند ، مانند : " و لا تقف ما ليس لک به علم [۱]
2. و " ان تقولوا على الله ما لا تعلمون " [۲]
3. آياتى که از القاى در تهلکه ( به هلاکت انداختن نفس ) نهى مى کند ، مانند : " و لا تلقوا بايديکم الى التهلکة " [۳]
4. آیاتی که به تقوا امر مى کند ، مانند: " واتقوا الله حق تقاته و جاهدوا فى الله حق جهاده [۴]
5. و " فاتقوا الله ما استطعتم " [۵]

چگونگي استدلال به اين آیات چنين است که حکم به ترخيص ( انجام فعل ) در چيزهايى که احتمال حرمت آن داده مى شود (محتمل الحرمة) در حالى که دليل معتبرى بر حرمت آن اقامه نشده است ، از مصاديق افترا ( انتساب قول به غير علم ) به شارع ، به هلاکت انداختن نفس و مخالفت با رعايت تقوا مى باشد و بى گمان " افترا بر شارع "، " به هلاکت انداختن نفس " و " مخالفت تقوا " حرام است ، پس حکم به اباحه در موارد " محتمل الحرمة " چون منجر به حرام مى شود ، حرام است ؛ بنا بر اين چاره اى جز احتیاط در مشتبهات نيست .

مستندات

آخوندخراسانى ، محمدكاظم بن حسين ، كفاية الاصول ، ص ۳۹۲

انصارى ، مرتضى بن محمدامين ، فرائدالاصول ، ج ۱ ، ص ۳۳۹

حكيم ، محمد سعيد ، المحكم فى اصول الفقه ، ج ۴ ، ص ۶۲

فاضل لنكراني ، محمد ، ايضاح الكفاية ، ج ۴ ، ص ۴۸۲

جزايري ، محمدجعفر ، منتهى الدراية فى توضيح الكفاية ، ج ۵ ، ص ۳۲۳

مكارم شيرازي ، ناصر ، انوارالاصول ، ج ۳ ، ص ۶۵-۶۷

فاضل لنكراني ، محمد ، سيرى كامل دراصول فقه ، ج ۱۱ ، ص ۲۹۰-۳۰۷

پانویس

1. سوره اسراء(۱۷)،آیه ۳۶.
2. سوره بقره(۲)،آیه ۱۶۹.
3. سوره بقره(۲)،آیه ۱۹۵.
4. سوره آل عمران(۳)،آیه ۱۰۲.
5. سوره تغابن(۶۴)،آیه ۱۶.

منبع

مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی