نقشه‌ راه احیای نماز در جامعه‌ معاصر

بازخوانی شش محور کلیدی در پیام رهبر انقلاب به اجلاس نماز

(16:22) 20 مهر 1404
زمان مورد نیاز برای مطالعه:3دقیقه



حجت الاسلام و المسلمین اسماعیل ولی خانی، مدیر مرکز تخصصی نماز

پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به سی‌ودومین اجلاس سراسری نماز، بیش از آنکه یک پیام مناسبتی باشد، سندی راهبردی و منشوری جامع برای بازتعریف و تعمیق جایگاه نماز در ابعاد فردی و اجتماعی است.
نقشه‌ راه احیای نماز در جامعه‌ معاصر
 

‏‏ این پیام با ترسیم یک زنجیره منطقی از تأثیرات درونی نماز بر شخصیت انسان تا مسئولیت همگانی برای ترویج آن با ابزارهای نوین، نقشه‌ی راهی دقیق برای گذار از عبادت عادتی به عبادت حیات‌بخش ارائه می‌دهد.

اجلاس نماز؛ فراتر از یک رویداد، یک سنگر راهبردی فرهنگی

توصیف اجلاس نماز به عنوان «یکی از سودمندترین گردهمایی‌های کشور» و روز برگزاری آن به مثابه «یکی از مبارک‌ترین روزهای سال»، جایگاه این رویداد را از یک همایش صرفاً مذهبی به یک مرکز ثقل راهبردی برای احیای فرهنگی و معنوی جامعه ارتقا می‌دهد. این نگاه نشان می‌دهد که از منظر رهبر انقلاب، پرداختن به مقوله‌ نماز، سرمایه‌گذاری بر روی بنیادی‌ترین عنصر هویت‌ساز و انسان‌ساز در جامعه اسلامی است و این اجلاس، اتاق فکر و کانون برنامه‌ریزی برای این حرکت عظیم محسوب می‌شود.

نماز به مثابه «مهندسی روح»؛ معماری شخصیت انسان تراز

پیام، کارکردهای نماز را با دقتی روانشناختی و وجودی تبیین می‌کند. عباراتی چون «آرامش دل»، «استحکام اراده»، «ژرفای ایمان» و «زنده ماندن امید»، صرفاً توصیفاتی معنوی نیستند؛ بلکه اجزای یک فرآیند مهندسی روح و روان را تشریح می‌کنند. در این دیدگاه، نماز یک نظام جامع تربیتی است که با آرام‌سازی بنیادهای روانی فرد، بستر را برای تقویت اراده و تعمیق باورها فراهم می‌سازد. این زنجیره‌ی علت و معلولی، نماز را به عنوان پیش‌نیاز اصلی برای دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی معرفی کرده و آن را از یک تکلیف عبادی صِرف، به یک راهکار عملی برای ساختن شخصیتی استوار و امیدوار بدل می‌کند.

ستون دین؛ بازتعریف محوریت نماز در منظومه‌ اعتقادی

یادآوری این نکته که توصیه به نماز در متون دینی بیش از سایر فرایض است و در اذان به صراحت از آن به عنوان برترین عمل (حی علی خیر العمل) یاد می‌شود، تأکیدی مجدد بر جایگاه محوری و بی‌بدیل این فریضه در ساختار دین اسلام است. این بخش از پیام، به مخاطب یادآور می‌شود که نماز نه در حاشیه، بلکه در قلب نظام اعتقادی اسلام قرار دارد و به عنوان «ستون دین»، معیار اصلی سنجش دینداری و شاخص سلامت معنوی فرد و جامعه به شمار می‌رود.

از خانه تا جامعه؛ ترسیم زیست‌بوم یکپارچه‌ تربیتی

پیام با برشمردن نقش «پدران و مادران»، «معلمان»، «معاشران» و «مقررات و عادات زندگی»، یک زیست‌بوم یکپارچه تربیتی را برای نهادینه‌سازی نماز ترسیم می‌کند. این نگاه سیستمی نشان می‌دهد که ترویج نماز، پروژه‌ای تک‌بعدی و محدود به مسجد یا نهادهای دینی نیست. بلکه موفقیت آن در گرو هماهنگی میان نهاد خانواده به عنوان اولین بذرکار محبت، نظام آموزشی به عنوان پرورش‌دهنده‌ی معرفت، و بافت اجتماعی به عنوان بستر رشد و استمرار است. آموزش و اقامه‌ی نماز باید به یک فرهنگ عمومی و عادت روزمره تبدیل شود تا تأثیر آن ماندگار گردد.

تکلیف حتمی؛ فراخوان عمومی برای جهاد تبیین با ابزار نوین

تأکید بر «تکلیف حتمی» بودن ترویج نماز برای «دستگاه‌های تبلیغ دین، علما و همه‌ی متدینین»، یک فراخوان عمومی برای حرکتی همه‌جانبه است. کلیدی‌ترین بخش این فرمان، الزام به «بهره‌گیری از ابزارهای نوین و مشوق‌ها» است. این عبارت، یک شیفت پارادایمی از تبلیغ سنتی به سوی نوآوری در محتوا و فرم را ضروری می‌سازد. این یعنی بازتعریف مفاهیم عمیق نماز با زبان هنر، رسانه، فضای مجازی و فناوری‌های روز، به گونه‌ای که برای نسل جدید جذاب، قابل فهم و پاسخگوی نیازهای دنیوی و اخروی آنان باشد. این مسئولیت، از انحصار یک قشر خاص خارج شده و بر دوش تمام افراد جامعه قرار گرفته است.

تکریم یک مجاهدت؛ الگوسازی از استمرار و نهادسازی فرهنگی

تقدیر صمیمانه از حجت‌الاسلام قرائتی، فراتر از یک تشکر شخصی، یک پیام راهبردی است. این قدردانی، تکریم «استمرار» و «نهادسازی» در یک امر فرهنگی است. تشبیه این حرکت به کاشتن «نهال پُرمثمر»، نمادی از اهمیت صبر، مراقبت و پیگیری در کارهای فرهنگی است و این پیام را به فعالان این عرصه منتقل می‌کند که تلاش‌های بلندمدت و بنیادین، همواره مورد توجه و حمایت است و می‌تواند به الگویی برای سایر حرکت‌های فرهنگی تبدیل شود.
منبع: قدس آنلاین

 

دیدگاه ها (0 کاربر)
ارسال دیدگاه
سامانه آموزش مجازی
دانش پژوهان
قنوت نوجوان