وضو، مقدمه ­سازِ خلوت با دوست است. چون "يك‌باره برخاستن از ماديّت و كوچ کردن به معنويت مشكل است، ولى وضو گرفتن، انسان را كم­كم آماده مى­سازد"^[1].

امام رضاغ در بيانی زیبا، ابعاد وضو و راز وجوب آن را این­گونه بیان می­دارند: به وضو امر شده است تا بنده هنگام نماز، وقتى در برابر خداوند مى­ايستد، پاك باشد. از آلودگى­ها و پليدى، پاكيزه باشد. ضمن اینکه، وضو باعث از بين رفتن كسالت و دور کردن خواب‌آلودگى [و ايجاد نشاط] است؛ دل و روح را پاک کرده، آمادة ايستادن در برابر پروردگار مى‌سازد.

حضرت در ادامه می فرمایند: اگر گفته شود که چرا شستن صورت و مسح سر و دو پا لازم است؟ گفته می­شود: شسته شدن این اعضا، به این علت واجب شد که وقتی بنده در پیشگاه خدا می‌ایستد، این عضوها در پیشگاه خدا ظاهر است. صورتی که رو به خدا کرده است؛ دست‌هایی که یا به ادب در پیشگاه خدا افتاده و یا به نیاز به پیشگاه خدا دراز شده است؛ پاهایی که بر آنها ایستاده و قیام کرده و در پیشگاه خدا ایستاده است، باید شسته شود.

سپس حضرت7 فرمودند: واجب شد صورت در وضو شسته شود؛ چون با صورت است که در پیشگاه خدا سجده و ابراز خضوع و فروتنی می‌کند. با دست‌ها از خدا درخواست می‌کند و به­ سوی خدا رغبت می‌جوید و همۀ وجودش را ترس فرا می‌گیرد و از غیر خدا منقطع می‌شود؛ بدین رو این دست‌ها هم باید شسته شود. هنگامی که به رکوع و سجده می‌رود، این سر اوست که به جلو می‌رود و از محبوبش، خدای متعال، استقبال می‌کند؛ بدین رو سر هم باید تطهیر شود.

با پاهاست که در نماز، قیام و قعود می‌کند و بر­می­خیزد و می‌نشیند؛ بدین روی پاها هم باید تطهیر شود. ^[2]

بنابراین، وضو نه تنها برای به­دست آوردن پاکی و آمادگی برای گفت­وگوی با خداست؛ بلکه خود نوعی توبه و پاک‌کنندة گناه است و چون معمولاً بسیاری از گناهان با همین اعضا (در مورد صورت اعضایی که در آن است مانند چشم) انجام می‌شود، لازم است در نماز از گناه پاک شوند.

غسل در اشک زدم کاهل طریقت گویند     پاک شو اول و پس دیده بر آن پاک انداز

آداب

در منابع دینی، احادیثی از امامان معصوم به چشم می‌خورد که سفارش می‌کنند در برخی امور؛ مثلاً قبل از خواب، هنگام قرآن خواندن، موقع ورود به مسجد و ..، فرد با وضو باشد.[3] حتی برخی روایات، توصیه به داشتن وضو در تمام حالات مختلف زندگی دارند. از جمله؛ از رسول خدا6 نقل شده است که فرمودند: "اى انس همیشه با وضو باش، که خدا عمرت را طولانی کند، و اگر توانستى در طول شبانه‌روز با وضو باشى این کار را بکن، زیرا اگر با وضو بمیرى، شهید محسوب می‌شود".[4] همچنین امام صادق7 فرمودند: وضو گرفتن بر روى وضوى قبلى نورى است بر روى نور و هر کس با داشتن وضو، دوباره وضو بگیرد، خداوند نیز بدون طلب بخشایش جدید از وی، توبه او را پذیرفته و او را می‌بخشد.[5]

مسواك زدن. امام صادق7 فرمودند: از جمله سفارش‌هاي پیامبر6 به امام علی7 این بود که هرگاه وضو  می­گیری (پیش از آن) مسواک بزن.^[6]

مضمضه كردن (آب در دهان كردن)سه مرتبه (ويك مشت آب برای هرسه دفعه كافی است)

استنشاق كردن (آب در بينی كردن). امام علی7 فرمودند: "مضمضه و استنشاق سنت است و سبب پاکیزگی دهان و بینی می­شود".^[7]‏

گرفتن آب با دست راست اگرچه برای شستن دست راست باشد.

با توجه وضوگرفتن؛ زیرا  در حضور قلب در نماز مؤثر است.

درحال وضو سوره قدر خواندن.

بعد از وضو آية الكرسی خواندن.

مستحب است آب وضو به مقدار يك مدّ باشد (كمترازيك كيلوگرم). لذا لازم است در فواصل وضو دقت در به‌هدر نرفتن آب شود.

پیام‌ها

ـ قدر آب را بدانیم و در استفاده از آن اسراف نکنیم.

ـ سعی کنیم همیشه وضو داشته باشیم.

ـ همیشه پاکیزه باشیم.