بعد از مرگ، انسان را به جایى منتقل مى­كنند كه نامش ‍ قبر است، و قبر منزل موقتى مردگان مى باشد. در هنگام مرگ و قبض روح، ممكن است سختیها و شداید فراوانى

بسم الله الرحمن الرحیم

مرگ بریده شدن علاقه روح از بدن است .مرگ یعنى آغاز سفر از این دنیا به سراى آخرت

بعد از مرگ، انسان را به جایى منتقل مى­كنند كه نامش ‍ قبر است، و قبر منزل موقتى مردگان مى باشد. در هنگام مرگ و قبض روح، ممكن است سختیها و شداید فراوانى - در اثر اعمال و افكارى كه در دنیا كسب نموده است - به انسان هجوم آورد. و بعد از این ناراحتیها و رنجهاى عالم قبر و برزخ شروع مى شود، تاریكى و ظلمت قبر، سوال نكیر و منكر، فشار قبر، حمله حیوانات گوناگون به بدن و...

آدمى، باید خود را براى چنین سفرى آماده سازد و از حالا به فكر سختى‌هاى راه طولانى خود باشد. و اینجاست كه نماز - این باشكوهترین عمل عبادى الهى - به یارى انسان مى شتابد و از او در بحرانى ترین و طوفانى ترین لحظات، دستگیرى مى‌نماید، چنانكه پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: ملك الموت به من گفت كه: هر كس مواظب اوقات نمازهاى پنجگانه‌اش باشد، من از مادر به او مهربانتر مى باشم . [1]

در تاریكى شب، دو ركعت نماز بخوان، برای (رهایی از) وحشت قبرها.

امام صادق علیه السلام فرمود: ٍ إِنَّ مَلَكَ الْمَوْتِ يَدْفَعُ الشَّيْطَانَ عَنِ الْمُحَافِظِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ يُلَقِّنُهُ شَهَادَةَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ فِي تِلْكَ الْحَالَةِ الْعَظِيمَةِ. [2]

ملك الموت به هنگام قبض روح، شیطان را از آن انسانى كه بر نمازش ‍ محافظت داشته دفع مى‌كند، و در آن حالت هولناك و پر وحشت، شهادت به توحید و رسالت را به او تلقین مى‌كند.

پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: الصَّلَاةُ ... شَفِيعٌ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ مَلَكِ الْمَوْتِ وَ أُنْسٌ فِي قَبْرِهِ وَ فِرَاشٌ تَحْتَ جَنْبِهِ وَ جَوَابٌ لِمُنْكَرٍ وَ نَكِيرٍ [3]

نماز شفیع نمازگزار در نزد ملك الموت و مونس در قبر و بسترى نیكو در قبر و پاسخ، به سوال نكیر و منكر مى‌باشد.

سعید بن جناح مى‌گوید: در مدینه، در منزل امام محمد باقر علیه السلام بودم. حضرت ابتدا، بدون اینكه سوالى شده باشد، فرمود: " مَنْ أَتَمَّ رُكُوعَهُ لَمْ تَدْخُلْهُ وَحْشَةٌ فِي الْقَبْرِ." [4] هر كس ركوع خود را در درست و كامل به جاى آورد، وحشت قبر به او راه نیابد.

پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله فرمود: " مَا مِنْ عَبْدٍ اهْتَمَّ بِمَوَاقِيتِ الصَّلَاةِ وَ مَوَاضِعِ الشَّمْسِ إِلَّا ضَمِنْتُ لَهُ الرَّوْحَ عِنْدَ الْمَوْتِ- وَ انْقِطَاعَ الْهُمُومِ وَ الْأَحْزَانِ وَ النَّجَاةَ مِنَ النَّار..." [5]

بنده‌اى نیست كه به وقتهاى نماز و مواضع خورشید، اهتمام دارد، مگر اینكه راحتى و آسایش در موقع مرگ و از بین رفتن ناراحتیها و غمها و رهایى از آتش را برایش ضمانت مى‌نمایم .

پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: َ صَلَاةُ اللَّيْلِ سِرَاجٌ لِصَاحِبِهَا فِي ظُلْمَةِ الْقَبْرِ [6] نماز شب، چراغى است براى صاحبش در قبر.

خداوند به یكى از پیامبرانش خطاب نموده، فرمود: " قُمْ فِي ظُلْمَةِ اللَّيْلِ بَيْنَ يَدَيَّ أَجْعَلْ قَبْرَكَ رَوْضَةً مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّة" تیرگى شب، به عبادت برخیز تا قبر تو را باغى از باغهاى بهشت قرار دهم.

پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: ان القبر ینادى كل یوم بخمس كلمات، انا بیت الفقر، فاحملوا الىّ كنزا، انا بیت الظلمة فاحملوا الىّ سراجا،... قبر در هر روز به این كلمات پنجگانه ندا در مى دهد، من خانه فقر و تهیدستیم ، پس ذخیره‌اى براى خودتان به اینجا بفرستید. من خانه تاریكى‌ام، چراغى در این خانه بیاورید،... گفته شد: آنها كدامند؟ حضرت فرمود: "و اما السراج فصلاة اللیل و اما الكنز فكلمه شهاده لا اله الا الله" ... چراغ این خانه ظلمانى، نماز شب است و گنج آن، كلمه شهادت لا اله الا الله و... مى باشد.[7]

حضرت رضا فرمود: بر شما باد به نماز شب ! بنده‌اى نیست كه آخر شب برخیزد و هشت ركعت نماز شب و دو ركعت نماز شفع و یك ركعت نماز وتر را بجاى آورد، و در قنوت وتر، هفتاد مرتبه استغفار كند، مگر آنكه پاسخ داده شود به ایمنی از عذاب قبر و از عذاب جهنم و نیز عمرش طولانى شود [8]

وقتى كه جناب ابوذر غفارى (ره) به مكه معظمه مشرف گردیده بود نزد كعبه ایستاد، و خطاب به مردمى كه براى حج از اطراف عالم در مسجد الحرام جمع گشته بودند، فرمود: چراغ این خانه ظلمانى، نماز شب است و گنج آن، كلمه شهادت لا اله الا الله و...

ایها الناس ! منم جندب بن سكن غفارى، منم خیر خواه شما و مهربان بر شما، به سوى من بیایید.

مردم از اطراف دور او جمع شدند، فرمود: اى مردم ! هر گاه یكى از شما خواست به سفرى برود، هر آینه زاد و توشه‌اى

براى خود بر مى‌دارد - به آن اندازه كه در سفر دارد - و چاره اى از آن ندارد، پس هر گاه چنین است، سفر آخرت سزاوارتر است به زاد و توشه راه، در این هنگام مردى برخاست و گفت: پس ما را راهنمایى كن اى ابوذر!

فرمود: ... صَلِّ رَكْعَتَيْنِ فِي سَوَادِ اللَّيْلِ لِوَحْشَةِ الْقُبُور" [9] در تاریكى شب، دو ركعت نماز بخوان، برای (رهایی از) وحشت قبرها.

مولف: رحیم كارگر محمدیارى، پاداشهاى نمازگزاران،