حرکت در راستاي بومي‌سازي علوم انساني و تدوين الگوي اسلامي ـ ايراني در ابعاد گوناگون، نيازمند مطالعه و تحليل دربارة آرا و انديشه‌هاي انديشمندان مسلمان است. امام خميني(ره) به عنوان مصداقي از انسان کامل و انديشمندي مسلمان، آرا و رهنمودهاي ارزنده‌اي در وجوه عرفاني، اخلاقي، کلامي، فلسفي، فقهي و تربيتي ارائه کرده است. ايشان اهداف و خط‌مشي کلي را در باب تربيت، بيان نموده و برترين مکتب تربيتي را نيز، مکتب اسلام دانسته‌ است. همچنين نماز را عمود دين و بنا بر انديشه اسلامي «رأس الاسلام» دانسته و براي آن جايگاهي ويژه قائل شده‌ است. امام خميني(ره) نماز را «ترکيب قدسي» و «نسخه جامعه» براي بشر شمرده‌ است. با عنايت به مباحث فوق، مسئله اساسي، بازشناسي دلالت‌هاي تربيتي نماز از ديدگاه امام خميني(ره) با محوريت کتاب سرّالصلوه است.

روش پژوهش، توصيفي و از نوع تحليل محتوا بوده و عمده‌ترين دلالت‌هاي تربيتي حاصل از مطالعه انجام‌شده نيز در ساختاري از مباني، اصول و روش‌هاي تربيت اسلامي تنظيم و ارائه شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد که از نظر امام خميني(ره)، نماز وجوه متعددي در جنبه‌هاي گوناگون فرايند تربيتي داشته (مباني، اصول، اهداف و روش) و نمازگزار مي‌تواند سير به طريق حق و مراحل اسفار اربعه عرفان و احوال سالک را در هر رکعت خود محقق و متبلور کند.

مقاله کامل را در پیوست دریافت نمایید

مولف: محمدابراهيم قادري‌مقدم* / مهدي سبحاني‌نژاد

ناشر: اخلاق :: معرفت اخلاقی :: تابستان 1391 ، سال سوم - شماره 11 (علمی-ترویجی)