ارائه توسط ستاد اقامه نماز
جامع آيات و احاديث موضوعى نماز
شهادت زمين در قيامت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ما من رجل يجعل جبهته فى بقعة من بقاع الارض الا شهدت له بها يوم القيامة و ما من منزل ينزله قوم الا و اصبح ذلك المنزل يصلى عليهم او يلعنهم ؛
هيچ مردى پيشانى خويش را به نقطه اى از نقاط زمين نمى گذارد، مگر اين كه آن نقطه زمين در روز قيامت بر آن شهادت بدهد، و منزلى نيست كه گروهى در آن فرو آيند، مگر سحرگاهان همان منزل بر آنان درود مى فرستد، و يا نفرين مى كند.
(مكارم الاخلاق ، ص 466)
اقتدا فرشتگان
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
يا اباذر!اذا كان العبد فى ارض قفر فتوضا او تيمم ثم اذن و اقام و صلى امر الله - عز و جل - الملئكة فصفوا خلفه صفا لا يرى طرفاه يركعون بركوعه و يسجدون بسجوده و يؤ منون على دعائه ؛
اى ابوذر! هرگاه بنده اى در بيابانى تنها باشد و وضو بسازد يا تيمم كند، سپس اذان و اقامه بگويد و نماز بخواند، خدا فرشتگان را امر كند كه پشت سر او صفى تشكيل دهند كه دو طرف آن ديده نشود و به نماز او اقتداء نمايند و به دعاى او آمين گويند.
(وسائل الشيعه ، ج 4، ص 621. مكارم الاخلاق ، ص 466)
اذان روز جمعه
روى انه كان بالمدينة اذا اذن المؤ ذن يوم الجمعة نادى مناد حرم البيع لقول الله - عز و جل -: ((يا ايها الذين امنوا اذا نودى للصلوة من يوم الجمعة فاسعوا الى ذكر الله و ذروا البيع ))(3)؛
هنگامى كه در مدينه موذن اذان را روز جمعه بيان نمود و ندا داد بيع حرام است به خاطر قول خداوند عز و جل : ((اى كسانى كه ايمان آورده ايد هرگاه شما را براى نماز روز جمعه بخوانند فى الحال به ذكر خدا بشتابيد و كسب و تجارت را رها كنيد كه اين نماز جمعه از هر تجارت سودمندى اگر بدانيد براى شما بهتر خواهد بود.))
(من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 296)
اذان و اقامه جبرئيل
قال الباقر - عليه السلام -:
لما اسرى برسول الله - صلى الله عليه وآله - الى السماء فبلغ البيت المعمور و حضرت الصلاة فاذن جبرئيل و اقام ، فتقدم رسول الله - صلى الله عليه وآله - و صف الملئكة و النبيون خلف محمد - صلى الله عليه وآله - ؛
وقتى رسول خدا (ص ) در معراج خود به بيت المعمور (مركز فرشتگان در آسمان چهارم ) رسيد، و وقت نماز شد، جبرئيل اذان و اقامه گفت ، پيامبر خدا، جلو ايستاد و فرشتگان و پيامبران پشت سر رسول خدا (ص ) براى نماز به صف ايستادند و به او اقتداء كردند.
(الكافى ، ج 3، ص 302. وسائل الشيعه ، ج 4، ص 612)
پاداش عظيم
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ثلاثة لو تعلم امتى ما فيها لضربت عليها بالسهام : الاذان و الغدو الى الجمعة ، و الصف الاول ؛
سه كار است كه اگر امت من پاداش عظيم آن را درك مى كردند، براى به دست آوردن آن ، ازدحام و قرعه كشى مى نمودند:
1 - اذان گفتن .
2 - تسريع در رفتن براى نماز جمعه .
3 - در صف اول نماز جمعه و جماعت قرارگرفتن .
(بحارالانوار، ج 84، ص 156)
اذان و اقامه در بيابان
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
رجل فى ارض قفر فيوذن ثم يقيم ثم يصلى ، فيقول ربك للملئكة انظروا الى عبدى يصلى و لا يراه احد غيرى فينزل سبعون الف ملك يصلون و راءه و يستغفرون له الى الغد من ذلك اليوم ؛
مردى كه در ميان بيابانى اذان و اقامه بگويد و نماز به پا دارد، پروردگار به فرشتگان مى فرمايد: به بنده ام بنگريد!نماز مى خواند در حالى كه كسى او را نمى بيند، آن گاه هفتاد هزار ملك نازل مى گردد و دنبال او نماز مى گزارند و تا فردا براى او آمرزش مى طلبند.
(مكارم الاخلاق ، ص 465)
لبيك به اذان نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اذا سمعت الاذان فات ولو حبوا؛
هنگامى كه اذان نماز را شنيدى هرچه سريعتر به مسجد بيا، گرچه سينه خيز باشد.
(كنزالعمال ، ج 7، ص 528)
شنونده اذان
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من سمع الاذان فاجاب كان عند الله من السعداء؛
كسى صداى اذان را شنيد به آن روى آورد، پيش خداوند مى باشد از سعادتمندان .
(بحارالانوار، ج 84، ص 155)
درود فرشتگان بر موذن
قال النبى - صلى الله عليه وآله -:
الا و ان الموذن اذا قال ((اشهد ان لا اله الا الله )) صلى عليه تسعون الف ملك و استغفروا له و كان يوم القيامة فى ظل العرش حتى يفرغ الله من حساب الخلائق ؛
آگاه باشيد موذن وقتى ((اشهد ان لا اله الا الله )) را گفت ، نود هزار فرشته بر او درود مى فرستند و طلب آمرزش مى كنند در روز قيامت در سايه عرش خدا خواهد بود تا وقتى كه خداوند از حساب انسانها فارغ شود.
(بحارالانوار، ج 81، ص 130)
آيه نماز جمعه مراد اذان است
قال المفسرون فى قوله تعالى :
اذا نودى للصلوة ... ان المراد النداء الاذان لصلاة الجمعة ؛
هرگاه شما را براى نماز مى خوانند، مراد از نداء اذان براى نماز جمعه است .
(بحارالانوار، ج 84، ص 104)
تعداد كلمات اذان و اقامه
قال الباقر - عليه السلام -:
الاذان و الاقامة خمسة و ثلاثون حرفا، فعد ذلك بيده واحدا واحدا الاذان ثمانية عشر حرفا و الاقامة سبعة عشر حرفا؛
اذان و اقامه ، مجموعا 35 جمله است ، و با دست خود يك به يك آنها شمرده شود، اذان 18 جمله و اقامه 17 جمله دارد.
(الكافى ، ج 3، ص 305. باب اذان ، ح 3)
شاهدان اذان
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ان الموذن فى سبيل الله مادام فى اذانه كشهيد يتقلب فى دمه و يشهد له بذلك كل رطب او يابس بلغ صوته و اذا مات ما تعرضته هوام الارض فى قبره ؛
موذن تا وقتى كه اذان مى گويد مثل شهيدى است كه در خونش غوطه ور است و هرتر و خشكى كه صداى او را مى شنوند گواهى مى دهد و آن گاه كه بميرد حيوانات زمينى در قبر با بدن او كارى ندارند.
(مستدرك الوسايل ، ص 241)
آداب گفتن اذان و اقامه
قال الصادق - عليه السلام -:
الاذان ترتيل و الاقامة حذر؛
اذان را به صورت ترتيل ، و اقامه را به صورت بيم و اندوه بخوانيد.
(الكافى ، ج 3، ص 309)
اذان در ميدان جنگ
عند صلاة الظهر فامر الحسين - عليه السلام - ابنه فاذن و اقام و قام الحسين فصلى ؛
(هنگام ظهر فرا رسيد) امام حسين (ع ) به پسرش (امام سجاد يا حضرت على اكبر) فرمود اذان و اقامه بگو او اذان و اقامه گفت و سپس نماز خواندند.
(بحارالانوار، ج 44، ص 314)
حق موذن
قال زين العابدين - عليه السلام -:
حق الموذن ، ان تعلم انه مذكر لك ربك - عز و جل - و داع لك الى حظك ، و عونك على قضاء فرض الله عليك ، فاشكره على ذلك شكرا للمحسنين اليك ؛
حق موذن بر تو آن است كه بدانى همانا او يادآورنده پروردگار تو و دعوت كننده تو به بهره ات از خدا است و يار تو در اداى واجب الهى است ، پس قدردان او باش ، همچون سپاسگزارى از كسانى كه به تو نيكى كرده اند.
(ميزان الحكمه ، ج 1، ص 83)
كراهت حرف زدن بين اذان و اقامه
فى وصية النبى لعلى - عليه السلام -:
و كره الكلام بين الاذان و الاقامة فى صلاة الغداة ؛
حرف زدن بين اذان و اقامه نماز صبح كراهت دارد.
(وسائل الشيعه ، ج 4، ص 628)
گفتن اذان در هر حال
قال الباقر - عليه السلام -:
لاتدعن ذكر الله على كل حال ، و لو سمعت المنادى ينادى بالاذان و انت على الخلاء فاذكر الله عز و جل و قل كما يقول المؤ ذن ؛
خداوند را در هيچ حالى ترك مكن ، و چنانچه شنيدى كه موذن اذان مى گويد و تو در بيت الخلا هستى ، خدا را ياد كن و همان را كه مؤ ذن مى گويد بگو.
(محجة البيضاء، ج 1، ص 338)
فصاحت موذن
قال على - عليه السلام -:
ليوذن لكم افصحكم ليومكم افقهكم ؛
فصيح ترين شما اذان بگويد و فقيه ترين شما امامت كند.
(بحارالانوار، ج 84، ص 161)
اذان در وقت نماز
قال على - عليه السلام -:
و لا يوذن لصلاة يدخل وقتها ؛
هنگامى كه وقت نماز داخل شد، اذان بگوييد.
(بحارالانوار، ج 84، ص 160)
به سمت قبله
قال على - عليه السلام -:
يستقبل الموذن القبلة فى الاذان و الاقامة ؛
اذان گو هنگام اذان گفتن به سمت قبله باشد.
(بحارالانوار، ج 84، ص 157)
اذان، عطيه الهى
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اعطانى الله - عز و جل - فاتحة الكتاب و الاذان و الجماعة فى المسجد و يوم الجمعة ؛
خداوند عز و جل چهار چيز را به من عطا فرموده است : 1 - سوره حمد، 2- اذان ، 3 - نماز جماعت در مسجد، 4 - روز جمعه .
(الخصال ، ج 2، ص 9)
سنت مستحب
قال الصادق - عليه السلام -:
من السنة الجلسة بين الاذان و الاقامة ؛
نشستن بين اذان و اقامه سنت مستحب است .
(بحارالانوار، ج 84، ص 155)
تاثير گفتن اذان و اقامه
قال الصادق - عليه السلام -:
من صلى باذان و اقامة صلى خلفه صفان من الملائكة و من صلى باقامة بغير اذان صلى خلفه صف واحد، قلت له و كم مقدار كل صف ، قال اقله ما بين المشرق و المغرب و اكثره ما بين السماء و الارض ؛
كسى كه با اذان و اقامه نماز بخواند. دو صف از ملائكه در پشت سرش نماز مى خواند و كسى كه بدون اذان و فقط با اقامه نماز بخواند يك صف از ملائكه با او نماز مى خواند. راوى سؤ ال مى كند: مقدار هر صفى چقدر است ؟ مى فرمايد: اقلش ما بين مشرق و مغرب و اكثرش ما بين زمين و آسمان است .
(بحارالانوار، ج 84، ص 248)
تاثير اذان در خانه
عن سليمان الجعفرى قال سمعته بقول - عليه السلام -:
اذن فى بيتك فانه يطرد الشيطان و يستحب من اجل الصبيان ؛
سليمان جعفرى مى گويد: از امام (ع ) شنيدم كه فرمود: در خانه خويش اذان بگوى ، تا شيطان از آن جا بگريزد و كودكان نيز به آن ذكر آشنا شوند.
(الكافى ، ج 3، ص 311، حديث 35)
مشروع و پايان اذان
قال الصادق - عليه السلام -:
يا زرارة ! تفتح الاذان باربع تكبيرات و تختمه بتكبيرتين و تهليلتين ؛
اى زراره !اذان را با چهار تكبير شروع مى شود و با دوتكبير و دو تهليل (لا اله الا الله ) تمام مى شود.
(الكافى ، ج 3، ص 305. باب اذان ، ح 5)
مقام اولين موذن در اسلام
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
يحشر بلال على ناقة من نوق الجنة يوذن ((اشهد ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله - صلى الله عليه وآله -)) فاذا نادى كسى حلة من حلل الجنة ؛
بلال حبشى در قيامت سوار بر شترى از شترهاى بهشت است . و دو جمله اذان ((اشهد ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله )) (گواهى به يكتايى خدا و رسالت محمد) مى گويد، پس از اذان گفتن خداوند لباس زيبايى از زيورهاى بهشتى بر پيكر او مى پوشاند.
(وسائل الشيعه ، ج 4، ص 617. بحارالانوار، ج 84، ص 116)
مولف: عباس عزیزی
