جامع آيات و احاديث موضوعى نماز
 

بخشايش يا عذاب خداوند

قال الباقر - عليه السلام -:

و من صلاها لغير وقتها موثرا عليها غيرها فان ذلك اليه ان شاء غفر له و ان شاء عذبه ؛

كسى كه نماز را در غير وقتش به جا آورد و چيز ديگرى را بر نماز انتخاب كند و ترجيح دهد، به درستى كه اين كار، خدا را مختار مى كند كه اگر بخواهد او را ببخشايد و اگر بخواهد او را عذاب كند.

(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 83)

 

 فضيلت اول وقت

قال الصادق - عليه السلام -:

فضل الوقت الاول على الاخير للمؤ من من ولده و ماله ؛

فضيلت اول وقت بر آخر وقت بهتر است براى شخص مؤ من از مال و اولادش .

(ثواب الاعمال ، ص 62)

 

آثار نماز اول وقت

قال الكاظم - عليه السلام -:

الصلوات المفروضات فى اول وقتها اذا اقيم حدودها اطيب ريحا من قضيب الاس حين يوخذ من شجره فى طيبه و ريحه و طراوته فعليكم بالوقت الاول ؛

نمازهاى واجب كه در اول وقت آن با آداب و حدودش خوانده مى شود خوشبوتر است از برگ آس (يعنى مورد) كه در وقت سبزى و طراوت آن را بگيرند. پس بر شما باد كه نماز را در اول وقت آن به جاى آوريد.

(ثواب الاعمال ، ص 63)

 

 نماز اول وقت ، جدايى از غافلين

قال الباقر - عليه السلام -:

ايما مؤ من حافظ على الصلوات المفروضة فصلاها لوقتها فليس هذا من الغافلين ؛

هر مؤ منى محافظت بر نمازش نمايد، و او را در وقتش به جاآورد، از انسانهاى غافل شمرده نمى شود.

(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 79)

 

تأخير نماز براى مريض

قال الصادق - عليه السلام -:

لكل صلاة وقتان اول و اخر، فاول الوقت افضله و ليس لاحد ان يتخذ اخر الوقتين وقتا الا من علة و انما جعل اخر الوقت للمريض و المعتل و لمن له عذر و اول الوقت رضوان الله و اخر الوقت عفو الله ؛

براى هر نماز دو وقت وجود دارد، اول وقت و آخر وقت ، و اول وقت نماز خواندن افضل است از آخر وقت و نبايد كسى آخر وقت را وقت نمازش ‍ قرار دهد، مگر علت و عذرى داشته باشد. آخر وقت براى مريضان ، معلولان و كسانى كه كه عذرى دارند قرار داده شده است . اول وقت خشنودى خداوند عالم است و آخر وقت بخشايش خداوند متعال است .

(بحارالانوار، ج 3، ص 25. دعائم الاسلام ، ج 1، ص 137)

 

سفارش به نماز اول وقت

قال على - عليه السلام -:

اوصيك يا بنى بالصلاة عند وقتها ؛

فرزندم !وصيت مى كنم تو را (امام حسن عليه السلام ) به خواندن نماز در اول وقت .

(وسائل الشيعه ، ج 2، ص 90)

 

 فضيلت اول وقت

قال الباقر - عليه السلام -:

اعلم ان اول الوقت ابدا افضل ؛

بدان ، همانا اول وقت هميشه افضل است .

(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 88)

 

ملاقات رسول خدا (ص ) در قيامت

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

ان ربكم يقول : هذه الصلوات الخمس المفروضات فمن صلاهن لوقتهن و حافظ عليهن لقينى يوم القيامة و له عندى عهد ادخله به الجنة و من لم يصلهن لوقتهن و لم يحافظ عليهن و ذلك الى ان شئت عذبته و ان شئت غفرت له ؛

رسول خدا فرمود: خداى شما مى فرمايد: اين نمازهاى پنجگانه فريضه است ، پس كسى اين نمازها را در وقتش به جا آورد و محافظت بر او نمايد، روز قيامت مرا ملاقات خواهد كرد. و بر عهده من است كه او را وارد بهشت كنم ، و كسى كه در وقتش نمازها را به جا نياورد و محافظت بر او نكند، در اين صورت بر من است كه اگر بخواهم او را عذاب مى كنم ، و اگر بخواهم او را مى بخشايم .

(بحارالانوار، ج 83، ص 18)

 

 مجوز براى تاخيرنماز

قال الصادق - عليه السلام -:

لكل صلاة وقتان و اول الوقتين افضلهما و لا ينبغى تاخير ذلك عمدا و لكنه وقت من شغل او نسى او سها او نام ، و ليس لاحد ان يجعل اخر الوقتين وقتا الا من عذر او علة ؛

براى هر نماز دو وقت وجود دارد: (اول و وقت و آخر وقت ) و اول وقت نماز خواندن افضل است از آخر وقت ، و سزاوار نيست كسى كه اول وقت را عمدا به تاخير بيندازد ولى آخر وقت براى كسانى است كه كارى داشته باشند، يا فراموش كردند يا سهو بر آنها دست داده و يا به خواب رفته اند و بر هيچ كس جائز نيست كه آخر وقت را وقت نماز خود قرار دهد مگر از روى عذر و علتى موجه .

(بحارالانوار، ج 83، ص 39)

 

 تاخير نماز در لحظه آخر عمر

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

فى مرضه الذى توفى فيه و اغمى عليه ثم افاق فقال : لاينال شفاعتى من اخر الصلاة بعد وقتها ؛

پيامبر (ص ) در بيمارى كه به علت آن رحلت فرمودند بيهوش شدند، و در چند لحظه اى از بيهوشى به هوش آمدند و فرمودند: شفاعت من به كسى نمى رسد كه نماز را از (اول ) وقت خودش به تاخير اندازد.

(بحارالانوار، ج 83، ص 20)

 

 مراقبت بر وقت نماز

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

عليكم بالمحافظة على اوقات الصلوة فليس منى من ضيع الصلوة ؛

مراقبت بر وقت هر نماز براى شما لازم است ، پس كسى كه نماز را سبك بشمارد از من نيست .(مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 98)

 

 تاويل كلمه ((ساهون ))

قال الصادق - عليه السلام -:

فى قول الله تعالى : ((فويل للمصلين ، الذينهم عن صلاتهم ساهون )). قال : تاخير الصلاة عن اول وقتهالغير عذر؛

امام صادق (ع ) در تفسير آيه فوق كه ((ساهون )) به چه كسانى گفته مى شود؟ مى فرمايد: آنان كه نماز خود را از اول وقت بدون عذر به تاخير مى اندازند.

(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 91)

 

 بهترين اعمال

سئل النبى - صلى الله عليه وآله -:

عن افضل الاعمال ؟قال : الصلاة لاول وقتها ؛

از پيامبر اسلام (ص ) سؤ ال شد: بهترين اعمال چيست ؟حضرت فرمودند: نماز در اول وقتش .(بحارالانوار، ج 82، ص 227)

 

 تاكيد نماز در اول وقت

قال الرضا - عليه السلام -:

غفر الله لك لاتوخرن صلوة عن اول وقتها الى اخر وقتها من غير علة ، عليك ابدا باول الوقت فاذنت و صلينا ؛

خدا تو را بيامرزد بدون عذر نماز را از وقت به تاخير نينداز، بر تو باد كه هميشه نماز را در اول وقت آن به جا آورى .

(مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 101)

 

 مراقبت از اوقات نماز

قال الرضا - عليه السلام -:

قال الله - عز و جل - ((والذينهم على صلواتهم يحافظون ))(2)

قال : يحافظون على المواقيت ؛

در مورد تفسير آيه فوق (و آنها كه از نمازها و مواظبت مى نمايند) مى فرمايد: كسانى كه اوقات نماز را محافظت مى كنند.

(مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 96)

 

 نماز در غير وقت

قال الصادق - عليه السلام -:

من صلى فى غيرالوقت فلا صلاة له ؛

كسى كه نماز در غير وقت بخواند، مثل اينكه نماز نخوانده است .

(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 79)

 

 خصلت خروس

قال الصادق - عليه السلام -:

تعلموا من الديك خمس خصال : محافظته على اوقات الصلوة ... ؛

از خروس پنج خصلت را فرا گيريد، يكى از آنها محافظت بر اوقات نماز است .

(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 80)

 

 گشوده شده درهاى آسمان

قال الصادق - عليه السلام -:

اذا دخل وقت صلاة فتحت ابواب السماء لصعود الاعمال ؛

هنگامى كه وقت نماز فرا مى رسد، درهاى آسمان براى بالا رفتن اعمال باز مى شوند.

(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 87)

 

بهترين اوقات

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

افضل الاعمال الصلوة فى اول وقتها ؛

بهترين اعمال ، نماز در اول وقت است .

(كنزالعمال ، حديث 18900)

 

سفارش به اول وقت

قال الرضا - عليه السلام -:

اذا دخل الوقت عليك فصلها فانك لا تدرى ما يكون ؛

هنگامى كه وقت نماز فرا مى رسد، بر تو باد به خواندن نماز، پس به درستى كه نمى دانى چه پيش خواهد آمد.(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 87)

 

نتيجه ترك اوقات نماز

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

و من ترك اوقاتها يدخل الويل . و الويل واد فى جهنم ؛

و كسى كه اوقات نماز را ترك كند، داخل در ((ويل )) مى شود و ((ويل )) بيابانى در جهنم است .(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 184)

 

اوقات نماز

قال الرضا - عليه السلام -:

ان لكل صلوة ثلاثة اوقات : اول و اوسط و اخر فاول الوقت رضوان الله ، و اوسطه عفو الله و اخره غفران الله و اول الوقت افضله ؛

براى هر نمازى سه وقت وجود دارد: اول وقت ، وسط وقت و آخر وقت . پس در اول وقت نماز به جا آورد مايه خشنودى خداست ، در وسط وقت (نماز بخواند) موجب عفو خداست ، و در آخر وقت (نماز بخواند) سبب آمرزش خدا است ، و اول وقت بافضيلت تر است .

(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 185)

 

 محروم از آفات آسمانى

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

اذا انزل الله عاهة من السماء عوفى منها حملة القران و رعاة الشمس ‍ اى الحافظون لاوقات الصلوة و عمار المساجد؛

هنگامى كه خداوند سبحان ، از آسمان آفت نازل كرد حاملين قرآن ، رعايت كنندگان خورشيد، يعنى كسانى كه اوقات نماز را مراعات كنند، و مساجد را آباد مى سازنداز اين آفت در امانند.

(جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 61)

 

 دفع شيطان

قال الصادق - عليه السلام -:

و ملك الموت يدفع الشيطان عن المحافظ على الصلوة و يلقنه شهادة : ((ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله )) فى تلك الحالة العظيمة ؛

هنگام مرگ ملك الموت شيطان را از كسى كه محافظت به (اوقات ) نماز مى كند، دفع مى كند و شهادتين ((اشهد ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله )) را در اين حالت به او تلقين مى كند.

(جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 61)

 

 دو وقت رضوان الله و عفو الله

قال الصادق - عليه السلام -:

اول الوقت رضوان الله و اخر الوقت عفو الله ؛

(نماز) اول وقت ((رضوان الله )) و موجب خشنودى خداوند است و آخر وقت ((عفو الله )) و موجب غفران و عفو و بخشايش خداوند است .(دعائم الاسلام ، ج 1، ص 137)

 

مولف: عباس عزيزى