شیطان دشمنی خاصی با نماز دارد. خداوند در آیه 91 سوره مائده میفرماید: «إِنَّما يُريدُ الشَّيْطانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِي الْخَمْرِ وَ الْمَيْسِرِ وَ يَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُون». شیطان تنها اراده کرده تا بین شما دشمنی ایجاد کند و شما را از یاد خدا بازدارد، بهویژه در نماز. برای تبیین این مسئله، مقدمهای لازم است.
راه پیروزی بر دشمن، شناخت دشمن است. در آیات متعدد قرآن، خداوند دشمنان انسان را معرفی کرده است: شیطان، یهود، مشرکین، منافقین و نفس انسان که «اعدی عدوک نفسک» است. شناخت دشمن، قدم اول است و پس از آن، انسان باید بداند که برنامه دشمن برای از پا درآوردن او چیست.
خداوند در سوره فاطر، شیطان را به عنوان دشمن معرفی میکند: «إِنَّ الشَّيْطانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّما يَدْعُوا حِزْبَهُ لِيَكُونُوا مِنْ أَصْحابِ السَّعير» (فاطر، 6). حالا اگر بخواهیم بدانیم که برنامه شیطان برای از پا درآوردن ما چیست، آیه 91 سوره مائده پاسخ میدهد. نخست، کینه را بین شما میافکند و سپس ارتباط شما را با خدا خراب میکند. این دو برنامه، در مقابل اراده خداوند است. خداوند در بسیاری از آیات میفرماید: «یقیمون الصلاه و یؤتون الزکاه ...» که نشاندهندهی تمایل خداوند به تقویت ارتباط ما با اوست. وقتی میگوید «یقیمون الصلاه .... ینفقون ...» خداوند میخواهد ارتباط ما با دیگران نیز تقویت شود.
شیطان میخواهد ما را از یاد خدا دور کند و ما را به فراموشی بیندازد. یاد خدا چیست؟ انجام واجبات و ترک محرمات. شیطان میخواهد ما واجبات را ترک کنیم و گناه کنیم. گناه کردن به معنای اعراض از خداوند متعال است. امام علی (ع) میفرماید: «من تصدی بالإثم فقد اعشی عن ذکر الله».
پیام امام علی (ع) درباره گناه و یاد خدا
حال ممکن است کسی بپرسد که در میان مصادیق متعدد ذکر خدا، شیطان با کدامیک از عبادات دشمنی خاصی دارد که نشاندهنده اهمیت آن عبادت باشد. خداوند میفرماید: «یصدکم عن ذکرالله و عن الصلاه». شیطان میخواهد شما یاد خدا نباشید، بهخصوص یاد نماز. به قول طلبهها، عطف خاص بر عام، دلالت بر اهمیت خاص میکند. خود نماز جزء ذکر خداست، اما خداوند آن را بهطور خاص ذکر کرده است تا نشان دهد شیطان دشمنی خاصی با نماز دارد. حضرت مهدی (عج) فرمودند: «ما ارغم انف الشیطان بشی ء مثل الصلاة فصلها و ارغم انف الشیطان»؛ هیچ چیز مثل نماز بینی شیطان را به خاک نمیمالد.