ارائه توسط ستاد اقامه نماز
خبرگزاری فارس، محمود مظفر(قائم مقام ستاد اقامه نماز): بر اساس گزارشهای متعددی كه برگرفته از پژوهشها و تحقیقات میدانی میباشد، متأسفانه آسیبهای اجتماعی از جمله اعتیاد، طلاق، روسپیگری، فرار از خانه، سرقت، شرب خمر، حاشیه نشینی، زندانیان و... رو به رشد فزاینده میباشد و تأسف‌بارتر، كاهش سن آسیب میباشد كه نسل نو، جوانان و نوجوانان كشور را تحت تأثیر قرار میدهد. با نگاهی گذرا به لیست آسیبهای اجتماعی میتوان موارد را در دو ستون، شامل مصادیق منكرات و مصادیق فحشاء دستهبندی كرد، آسیبهای اجتماعی ریشه در دو معضل جدی و اساسی دارد:
1-غلبه قوه غضبیه كه باعث ایجاد منكرات می‌شود.
2-غلبه قوه شهویه كه باعث ایجاد شهوات می‌شود.
راه درمان را نیز خداوند متعال به جامعه نشان داده است، راهی ارزان، ساده و با مدت زمان كم تحت عنوان نماز كه خداوند در دو آیه از قرآن نقش نماز در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی را فرمودهاند.
«إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَآءِ وَالْمُنكَرِ»(عنكبوت/45) در این آیه به طور قطع و یقین و با تضمین صددرصدی خداوند اقامه نماز را عامل پیشگیری از فحشاء و منكرات كه زمینه بروز آسیبهای اجتماعی میباشد، میداند.
«إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً، إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً، وَإِذَا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً، إِلَّا الْمُصَلِّینَ»(المعارج/19-22)، در این آیه اشاره می‌شود كه انسان بی صبر و حریص آفریده شده است كه نشانه حریص بودن دو چیز است:
راهی ارزان، ساده و با مدت زمان كم تحت عنوان نماز كه خداوند در دو آیه از قرآن نقش نماز در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی را فرمودهاند
1- جزع به هنگام سختی
2- بخل هنگام كامیابی
كه بسیاری از ناهنجاریهای اجتماعی كه از مصادیق منكرات میباشند، ریشه در حرص و بخل است كه طبع مادی انسان به سوی آن‌ها میل دارد كه اگر مهار نشود منجر به بروز منكرات و شیوع بسیاری از آسیبهای اجتماعی می‌شود، در بسیاری از سرقتها، اعتیاد، طلاق، قتلها، زندانها، فرار از خانه و خودفروشی ناشی از عدم تحمل و جزع در زمان تنگدستی و سختی و یا مواجهه با مشكلات خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی بوده كه به دلیل پائین آمدن آستانه تحمل میباشد و یا به دلیل بخل هنگام كامیابی با زیادهخواهیها، چشم و هم‌چشمی، خودخواهیها، عدم توجه به محرومین و نیازمندان زمینه بروز آسیبهای اجتماعی را فراهم میآورد كه راه درمان آن نماز و یاد خدا میباشد كه با مداومت میتواند اضطرابها و تشویشها را از انسان دور و راه نجات از اخلاق ناپسندیده و باعث پیشگیری از آسیبهای اجتماعی شود.
اگر این وظیفه به خوبی انجام و حق آن اداء شود، نه تنها هزینه چند صد میلیاردی مبارزه با آسیبهای اجتماعی كاهش مییابد، بلكه افراد و جامعه در مدت كوتاهی به اوج عزت و سربلندی و فلاح و رستگاری خواهند رسید و لذا نماز دو اثر مهم بازدارندگی و زایندگی دارد كه از طرفی مانع رذایل اخلاقی و از طرف دیگر باعث بروز و رشد فضائل اخلاقی می‌شود.
نماز دو اثر مهم بازدارندگی و زایندگی دارد كه از طرفی مانع رذایل اخلاقی و از طرف دیگر باعث رشد فضائل اخلاقی می‌شود
خداوند متعال یك میزان و ترازویی را به عنوان نماز قرار داده است، چنانچه كفه ترازو به سمت فحشاء و منكرات سنگینی نماید، نشان از تضییع نماز در جامعه و چنانچه كفه ترازو به سمت كاهش فحشاء و منكرات سنگینی نماید، نشان از بزرگداشتن و ادای حق نماز در جامعه است.
جالب است كه از بین تمام فرائض واجب دینی در قرآن خداوند متعال نقش و اثر نماز را بیشتر در این دنیا حواله كرده است تا آخرت، از جمله: به درستی كه نماز انسان را از فحشاء و منكرات باز میدارد، مربوط به این دنیای انسانها میباشد، «اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ»(البقره/153)، از صبر و نماز كمك بگیرید، مربوط به حل مشكلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ... مردم در این دنیا میباشد و خداوند نماز را وسیلهای كمكی و مؤثر و قابل اطمینان در چالشها و مشكلات زندگی قرار داده است.
و یا وقتی خداوند میفرمایند: «وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَوةِ»(طه/132)؛ خانوادهات را به نماز امر كن، در ادامه میفرماید: «نَحْنُ نَرْزُقُكَ»(طه/132)؛ ما رزق تو را میدهیم، به طوری كه پیامبر اسلام(ص) هر زمان دچار مشكل اقتصادی میشدند، اطرافیان را به نماز دعوت میكردند كه ثمره دعوت دیگران به نماز، نزول بركت و رزق و روزی خداوند را به همراه میآورد.
نمازهای صبح جدی گرفته نمیشود و این نسخه شفابخش و حلال مشكلات با حذف یك وعده كارایی آن را كاهش و كم اثر میكند
«وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنكاً»(الانبیاء/193)؛ اگر از ذكر خدا دوری كنید، معیشت تلخ و مشكل می‌شود كه خداوند راه حل غلبه بر مشكلات اقتصادی و معیشتی را در این دنیا نماز ذكر نموده است، «أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»(الرعد/28)، با یاد خدا دل‌ها آرامش میگیرد. راه غلبه به قوه غضبیه كه با عصبانیتها، خشونتها و نگرانیها منجر به منكرات می‌شود، در این دنیا نماز است، راه درمان افسردگیها، اضطرابها، تنشهای روحی و روانی و ... .
و اما نمازی كه میتواند چنین اثرات شگرف و عجیبی داشته باشد از قول خداوند، خواندن نماز نیست، بلكه اقامه نماز است، یعنی اول وقت، به جماعت، در مسجد و پنج وعده را به جای آوردن. متأسفانه نمازهای صبح جدی گرفته نمیشود و این نسخه شفابخش و حلال مشكلات با حذف یك وعده كارایی آن را كاهش و كم اثر میكند و نیز تلاش برای حضور قلب و تمركز و خشوع در نماز جهت تأثیرگذاری بیشتر.
چنانچه به موضوع نماز به عنوان یك اولویت و ضرورت و نسخه شفابخش و حلال مشكلات در آسیبهای اجتماعی نگریسته شود، در آیندهای نزدیك قطعاً شاهد كاهش آسیبهای اجتماعی خواهیم شد.
با تأملی در گذشته افراد دچار سوءسابقه، متأسفانه نماز، جایگاه اصلی و مهمی در زندگی فردی و اجتماعی آنان نداشته است.(در پژوهش میدانی در زندانهای استان تهران توسط قوه قضاییه بیش از 90 درصد مجرمین رابطه با نماز و مسجد نداشتهاند)
قضات و وكلا در راهنمایی زوجین هنگام اقدام برای طلاق توصیهای مبنی بر اصلاح نماز در زندگی كنند تا اثرات معجزهآسای آن را مشاهده كنند
امید است روزی مشاوران، قضات و وكلا در راهنمایی زوجین در قبل از ازدواج و یا هنگام اقدام برای طلاق توصیهای مبنی بر تأكید و اصلاح نماز در زندگی كنند تا اثرات معجزهآسای آن را مشاهده كنند و یا معتادین در پروسه درمان، آموزش و توصیه نماز و اثرات روحی و اجتماعی آنرا تجربه كنند و یا در بیماریهای روحی و روانی با منشاء عصبی و اضطرابها، درمانگران موضوع اصلاح نماز و تأكید بر آن و اثرات مفید آن را گوشزد كنند و یا مددكاران مستقر در مراكز شبانه‌روزی و روزانه آسیبهای اجتماعی و كانونهای اصلاح و تربیت در كنار فعالیتهای تخصصی و تربیتی نماز مددجویان را با اولویت و جدیت دنبال كنند، بعد از مدتی شاهد حداقل برگشتپذیری را خواهند بود.
در این برهه حساس از زمان و لزوم تقویت مبانی دینی و معنوی و لزوم مداخله زود هنگام در پیشگیری از بحرانهای اجتماعی آتی، نقش مهدهای كودك، مدارس، دانشگاهها در توسعه و ترویج فرهنگ اقامه نماز میبایست با جدیت و با اولویت بیشتری پرداخته شود.
