فلسفه اذان گفتن چيست؟

    هر جمعيت و ملتى براى معرفى خود و آگاهاندن مردم براى امرى و تجمع در جايى، از سرود و يا وسيله اى استفاده مى كنند. ناقوس كليسا در مسيحيت، سرود ملى هر كشور از آن جمله است. در اسلام نيز اذان تشريع شد. تا نشانه اى براى تجمع مردم و آمادگى آنان براى نماز باشد ضمن آن كه اذان برخلاف «ناقوس كليسا» داراى محتوايى بس عميق است.
    امام رضا (ع) در باره فلسفه و حكمتِ اذان مى‏فرمايد:

الف. برای یادآور فراموشكار است، آگاه سازی غافل.

    اعلان وقت نماز.

    ترغيب و تشويق مردم به پرستش خالق يكتا.

    اذان‏گو، اقرار به توحيد دارد و ايمان را آشكار مى‏سازد و اسلام را اعلان مى‏كند.[1]

    بنابراین اذان شعارى موزون، كوتاه، پرمحتوا و سازنده است كه در بردارنده اساسى ترين پايه هاى اعتقادى و جهت گيرى عملى مسلمانان است.

اذان، سرود الهى، شعار و ندايى جهت معرفى امت واحد اسلامى است.

اذان، اعلام موجوديت اسلام، معرفى عقايد و اعمال مسلمانان و فرياد عليه معبودهاى خيالى است.

طنين ملكوتى اذان دل مؤمنان را به سوى خدا مى كشد و بر وحشت و خشم كافران مى افزايد. اين وحشت را در جملات «گلاستون» سياست مدار و صهيونيست انگليسى مشاهده مى كنيم. وى در پارلمان مى گويد : «تا هنگامى كه نام محمد در ماذنه‏ها بلند است و كعبه پابرجا است و قرآن رهنما و پيشواى مسلمانان است امكان ندارد پايه‏هاى سياست ما در سرزمينهاى اسلامى استوار و برقرار گردد.[2]»

[1] - فَإِنْ قَالَ قَائِلٌ فَأَخْبِرْنِي عَنِ الْأَذَانِ لِمَ أُمِرُوا قِيلَ لِعِلَلٍ كَثِيرَةٍ مِنْهَا أَنْ يَكُونَ تَذْكِيراً لِلسَّاهِي وَ تَنْبِيهاً لِلْغَافِلِ وَ تَعْرِيفاً لِمَنْ جَهِلَ الْوَقْتَ وَ اشْتَغَلَ عَنْهُ وَ دَاعِياً إِلَى عِبَادَةِ الْخَالِقِ مُرَغِّباً فِيهَا مُقِرّاً لَهُ بِالتَّوْحِيدِ مُجَاهِراً بِالْإِيمَانِ مُعْلِناً بِالْإِسْلَامِ مُؤَذِّناً لِمَنْ يَتَسَاهَى‏( علل الشرائع ؛ ج‏1 ؛ ص258)

[2] - تفسير نمونه‏، ج 4، ص 438