آیا بهتر نیست که به جای نمازِ ظاهری، قلب و دل پاکی داشته باشیم؟

قبل از پاسخ توجه به دو نکته ضروری است:

اول: در اسلام کیفیت، بیشتر از کمیت و باطن، بیشتر از ظاهر مورد توجه و تاکید است.

دوم: حفظ ظاهر یک چیز در بیشتر اوقات در حفاظت باطن و درون آن چیز  تأثیر فراوانی دارد مانند پوست میوه ها که در سالم نگه داشتن میوه ها مؤثر است. مثلاً اگر پوست نازک خرما برداشته شود به سرعت بخش اصلی خرما ترشیده و غیر قابل استفاده می شود.

با توجه به دو نکته بالا در جواب باید بگوییم :

1. ظاهر دین، مانند پوسته است که اگر حفظ نشود، داخل و باطن دین و دیندار به سرعت دچار آسیب می شود. از مهمترین آثار نماز حفظ پاکی دل و جلوگیری از کدورت قلب است که خداوند می فرمایند: «نماز را برپا دار، كه نماز انسان را از زشتي ها و گناه بازمی دارد» 1 

2. غیر ممکن است کسی نماز نخواند و ادعا داشته باشد که دل پاکی دارد، وجود گناهِ تکبّر در درون شخص که نمی گذارد در برابر پروردگارش سر به سجده بگذارد گناه نیست؟ حضرت فاطمه (س) فرمودند: خداوند نماز را برای پاکی دل از غرور و تکبر واجب کرده است 2  . (دل بی نماز از کثیفیِ تکبّر پاک نیست و تکبّر همان گناهی است که شیطان با انجام آن از درگاه الهی رانده و جهنمی شد)

پاورقی:

1. «أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر» ؛ (عنكبوت : 45)

2 . «فَجَعَلَ اللَّهُ الْإِيمَانَ تَطْهِيراً لَكُمْ مِنَ الشِّرْكِ وَ الصَّلَاةَ تَنْزِيهاً لَكُمْ عَنِ الْكِبْرِ» ؛ (بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج29، ص: 223)