■ آداب نماز و نمازگزار در قرآن
بسم الله الرحمن الرحیم
آدابی که برای نمازگزار بیان شده، به دو دسته آداب ظاهری و باطنی تقسیم می‌شوند.(بقره/238، انعام/92؛ معارج/ 34)
از جمله آداب ظاهری نماز می‌توان به جمال و آراستگی ظاهر نمازگزار اشاره کرد.(اعراف/31) آراسته ساختن خویش به زینت و آرایه‌ها در هنگام نماز به ویژه در هنگام حضور در مساجد و اقامه نماز مورد تأکید خداوند است. از جمله این آرایه‌ها می‌توان به لباس زیبا، شانه کردن مو، عطر زدن و مانند آن اشاره کرد.(تفسیر نورالثقلین، ج 2، ص 18 و 19، ص 61 تا 68)
همچنین طهارت در ظاهر و شست وشوی بدن و مو و مانند آن نیز مورد تأکید قرار گرفته و حتی مهم‌ترین اصل در نماز، طهارت از طریق وضو و غسل و مانند آن دانسته شده است. (نساء/43؛ مائده/6؛ مدثر/ 4)
استعاذه به خدا در هنگام قرائت در نماز (نحل/98 و مجمع البیان، ج 5 و 6، ص 593)، استغفار در نماز به خصوص هنگام سحر (آل عمران/15 و 17)، انتظار کشیدن برای درک نماز در وقت خود (آل عمران/200؛ البرهان، ج 1، ص 732، حدیث 9)، بالابردن دست‌ها تا گلوگاه به هنگام گفتن تکبیرات نماز (کوثر/ 2 و 3؛ نورالثقلین، ج 5، ص 683، احادیث 17، 20 و 22)، پرهیز از عبث و توجه به اطراف (بقره/238؛ التبیان، ج 2، ص 276)، پرهیز از کسالت و خواب آلودگی (نساء/43 و 143؛ توبه/54؛ نورالثقلین، ج 1، ص 438، حدیث 261)، لزوم نشاط (همان)، تقارن و هماهنگی نمازگزاران در افعال نماز جماعت (بقره/43 با اشاره به واژه مع)، تلاوت آیات خدا (آل عمران/113 و مجمع البیان، ج 1 و 2، ص 816)، توجه به معنا و قرائت صحیح و توجه به معانی اذکار آن (نساء/ 43)، اقامه نماز به جماعت (بقره/43؛ آل عمران/43 و اعراف/29؛ مجمع البیان، ج 3 و 4، ص 635)، حضور در مسجد (اعراف/ 29 و مجمع البیان، همان)، حضور قلب (نساء/ 63)، خشوع (بقره/45 و 238 و مومنون/ 1 و 2)، پایین انداختن چشم در نماز به طوری که صدق بستن نکند . (مومنون/ 4)
طولانی کردن قیام در نماز از مهم‌ترین آداب نماز است که مستحب است رعایت شود تا نماز تأثیر واقعی خود را به جا گذارد
از امام صادق علیه السلام در این باره روایت است که ایشان خشوع را به معنای فرو هشتن چشم در نماز گرفته است (بحارالانوار، ج 81، ص 264) .
خضوع همراه با بندگی در ظاهر (بقره/238 و اعراف/206؛ قنوت به معنای خشوع، خضوع، دعا در حال نماز، سکوت و نیز طول قیام در نماز آمده است)، خوف و خشیت از خدا (فاطر/18 و معارج/ 22 و 27)، مداومت در دعا و نیایش (اعراف/29 و مجمع البیان، ج 1. 2، ص 600)، ذکر و یاد خدا (اعلی/ 15)، مواظبت بر اوقات نماز (بقره/238؛ طه/130 و اسراء/ 78 و هود/114)، رفع نیازهای مردم در هنگام نماز (ماعون/ 2 تا 7)، سکوت و اجتناب از کلام بی جا (بقره/ 238) و همچنین طولانی کردن قیام در نماز (بقره/ 238، از معانی قنوت) از مهم‌ترین آداب نماز است که مستحب است رعایت شود تا نماز تأثیر واقعی خود را به جا گذارد.
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
