مأمور به اقامه کدامین نماز هستیم؟
ما به نمازی مامور شده ایم که ستون خیمه گاه دین است این ستون قوامش به هشت ضلعی بودن آن است که فقدان هر کدام ضعف و خلعی را در اقامه  ی آن ایجاد می کند. اضلاع هشتگانه نماز عبارتند از :
1. آگاهانه و با حضور قلب باشد
هرعملی بدون آگاهی برخوردار از ارزش و اثرِ مطلوب نیست همچون شخص خوابی که بدون اراده ی جدّی گفتارو رفتاری را انجام می دهد. نمازی مطلوب در نزد خدای سبحان است که با ارداه و آگاهی برانجام آن صورت پذیرد.
"يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى‏ حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ ... " ؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! در حال مستى به نماز نزديك نشويد، تا بدانيد چه مى‏گوييد...
كسي كه به معاني نماز التفاتي ندارد و نمي‏داند با چه كسي سخن مي‏گويد گرچه از نظر فقهي نمازش صحيح است؛ ولي از نظر معرفتی  پذيرفته نيست، وچنین نماز اقامه نشده بلکه صرفاً برگزار شده  برگزاری بی اثر .  

2. مخلصانه باشد
" قُلْ إِنَّ صَلاتي‏ وَ نُسُكي‏ وَ مَحْيايَ وَ مَماتي‏ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ "
بگو: همانا نماز من و عبادات من و زندگى من و مرگ من براى خداوند، پروردگار جهانيان است.
نکات
1. از امیر مومنان روايت شده كه رسول اكرم در آستانه‏ى نماز اين آيات را مى‏خواند.  
2. مرگ، بر حيات احاطه دارد و حيات بر نُسُك، و نُسُك بر نماز. بنابراين، نماز، هسته‏ى مركزى عبادات بوده و بیشترین جلوه¬ی عبادی را دارد. تمام طبیعت و شریعت من همگی برای خداست.
5. هر عمل وشیئی استحکام و ارزشمندی آن به اندازة خلوص آن است. در آیه (لام) در( لله ) لام اختصاص  بوده که بیانگر آن استکه نمازی برپا استکه محِّرک و جهت و انگیزه ی آن خدای متعال باشد  چون جز خدا، هيچ كس و هيچ چيز باقى نيست. "ما عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ ُ وَ ما عِنْدَ اللَّهِ باق"
3. به موقعه انجام شود.
"... فَأَقيمُوا الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنينَ كِتاباً مَوْقُوتاً"
نماز را [به طور كامل‏] به پا داريد، زيرا نماز بر مؤمنان، در اوقات معيّن مقرّر شده است.
تاثیر گذاری عملی در صورتی نتیجه بخش خواهد بود که در زمان مناسب انجام پذیرد یکی از عواملی که اقامه نماز را فراهم می گرداندبه موقعه  اداء شدن آن است.
4. باجماعت اقامه گردد.
" وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعينَ" ؛ نماز را برپای دارید و زکات را بپردازیدو با رکوع کنندگان، رکوع کنید.
نکات
1. نماز ستون دين است. ستون، بر پاداشتني است. و برپاداشتن ستون از عهده ی فرد بر نمی آید و گروهی باید اقدام به برپایی آن نمایند.
جالب اينكه نمى‏گويد: نماز بخوانيد، بلكه مى‏گويد: أَقِيمُوا الصَّلاةَ (نماز را بپا داريد) يعنى تنها خودتان نمازخوان نباشيد بلكه چنان كنيد كه آئين نماز در جامعه انسانى بر پا شود.
2. ترغيب به ركوع با راكعان، كه تعبير از نماز به هيأتي خاص ( ركوع) از هيأت‏هاي‏آن است،برانگیختن‏به‏اقامه‏جماعت‏ وشركت‏در آن است. (به اهل‏ايمان دستور داده شد كه اولاً،هريك اهل نماز و ركوع باشند و ثانياً، نماز را با هم بخوانند.
3. امام محمد باقر در تبیین این آیه می¬فرماید:
" قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ فَأَمَرَ اللَّهُ بِالْجَمَاعَةِ كَمَا أَمَرَ بِالصَّلَاةِ"   ؛ ... پس خداوند همچنان كه به نماز امر مي¬فرمايد به جماعت نيز امر مي¬فرمايد.
5. مراقبت برنماز باشد.
ممکن است عملی آگاهانه و با اخلاص و به موقعه با جماعت اقامه گردد اما چون مراقبت و مداومت برآن نبوده باعث تضییع آن گردد. خداوند سبحان ، تعبیر محافظت را به عنوان یکی از جدی ترین و اساسی ترین ویژگیهای دینداران و پرهیزکاران ذکر نموده است:
وَ الَّذينَ هُمْ عَلى‏ صَلَواتِهِمْ يُحافِظُونَ  
واژة "یحافظون" از مادة " حفظ" و در باب مفاعله ، دلالت بر عملی می نماید که طرفینی و دوسویه باشد مثلاً وقتی دو نفر با هم پیمان می بندند که تا پایان عمر ،کمک کار و محافظ مال و جان هم باشند ، " محافظ" یکدیگر می شوند .
6. مداومت بر نماز باشد .
 از سوی دیگرعلل بی ثمرشدن  اعمال که موجب دست نیافتن به موفقیت ها و خواسته ها می گردد، عدم استمرار و مداومت بر انجام کارهاست. بنابراین از آنجا که هدف از برپایی نماز، دست¬یابی به کمالات انسانی است تداوم در بر پایی این ضیافت الهی از لوازم دست یابی به این هدف والا می¬باشد.
"الَّذِينَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ" نمازگزارانى كه نمازهاى خود را تداوم مى‏بخشند.
  ستودن آنان به مداومت در نماز اشاره است به اينكه اثر هر عملى با مداومت در آن كامل مى‏شود.
7. برانجام آن صبور وباحاصله باشد.
ازدیگر مفاهیمی که موجب تحقق اقامة نماز و مهیا شدن وجود آدمی برای اثر پذیری از این عمل مبارک می شود مفهوم « صبر بر نماز» است خدای سبحان خطاب به پیامبراکرممی فرماید:
وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَيْها لا نَسْئَلُكَ رِزْقاً نَحْنُ نَرْزُقُكَ وَ الْعاقِبَةُ لِلتَّقْوى.
و خانواده‏ات را به نماز فرمان ده و بر آن پايدار باش. ما از تو روزى نمى‏خواهيم، (بلكه) ما تو را روزى مى‏دهيم، و سرانجامِ (نيكو) براى (اهل) تقوا است
در حدیث قدسی  خداوند به حضرت داوود  می¬فرماید:
"اينها چه بسيار در ركعات طولانى نماز شبشان از ترس گريه كرده‏اند؛ ولى در نزد من كوچكترين ارزشى ندارند. زيرا من به قلب آنان نگاه كردم و فهميدم كه اگر از نماز فارغ شوند و يك زن زيبا را ببينند و آن زن خود را به آنها تسليم كند، آنها قبول مى‏نمايند."
در نتیجه مفهوم صبر بر نماز، صبوری و مقاومت در برابر گناهان و استقامت در زنده نگهداشتن آثار نماز می باشد.
2.  نماز موضوع حملات شیطان است و شیطان مانع جریان نمازاست: "إِنَّما يُريدُ الشَّيْطانُ ... يَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ" . در برابر چنین اراده¬ی مستمری مقامت در برابر تخریب و حمله¬ی شیطانی اجتناب ناپذیر است.
8. با خشوع باشد
از مهمترین شرایط نماز مطلوب که همان اقامه است، خشوع در نماز می¬باشد. در سورة مومنون نخستین ویژگی اهل ایمان را این گونه بیان می¬دارد: "قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ . الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ" ؛ قطعاً مؤمنان رستگار شدند. همان كسانى كه در نمازشان خشوع دارند.
در آیه، نشانة مومنان واقعی "خشوع" در نماز بیان شده است. که ناظر به کیفیت نماز است.
خلاصه ؛ پس آدمی تا در نماز خاشع نباشد و توجه و حضور قلب نداشته باشد و مراقبت دائمی بر آن نداشته باشد و صبورانه در برابر تهدیداتی که موجب تخریب و تضعیف نماز می شوند مقاومت نشان ندهد، هرگز به حقیقت نماز دست نمی یابد.

 نماز همچون تیرک شاخصی است که وضع افق وجود ما را نشان می دهد و دمای دین داری ما را نمایان می کند علاقه ها دل بستگی ها ، دل دادگی ها ، ذهنیت ها ، خلاصه آنچه که هستیم و بیان وضع موجود ماست و بنا دارد ما را به وضع مطلوب سیر دهد
وضع موجود عموم ما این است ؛إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً (19) إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً (20) وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً (21)
اما نماز گزاران با نماز وضع مطلوبی را یافته اند که در ادامه چنین وضع مطلوبی را نشان می دهد:
إِلاَّ الْمُصَلِّينَ (22)
الَّذِينَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ (23) وَ الَّذِينَ فِي أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ (24) لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ (25) وَ الَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ (26) وَ الَّذِينَ هُمْ مِنْ عَذابِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ (27) إِنَّ عَذابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُونٍ (28)وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ (29) إِلاَّ عَلى‏ أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ (30) فَمَنِ ابْتَغى‏ وَراءَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ العادُونَ (31) وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ (32) وَ الَّذِينَ هُمْ بِشَهاداتِهِمْ قائِمُونَ (33) وَ الَّذِينَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ يُحافِظُونَ (34)
ووضع مطلوب آنان در آخرت را در یک کلام :
 أُولئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُكْرَمُونَ (35)
سئوال چرا نماز ما چنین وضعیت مطلوبی را برای ما فراهم نمی کند؟

این مطلب را به اشتراک بگذارید :