مقدمه

امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: "«یُرْخی الصّبیُّ سَبْعاً و یُؤَدَّبُ سبْعاً وَ یُسْتخدمُ سَبْعاً؛  کودک در هفت سال نخست زندگی آزاد گذارده می‌شود. در هفت سال دوم به آن ادب آموخته می‌شود. در هفت سال سوم به خدمت گرفته می‌شود.

مقطع ابتدایی مقطعی است که در آن هفت سال دوم کودکان در آن سپری می‌شود. به کودکان در کودکی باید نظم و ترتیب را بیاموزیم؛ چرا خداوند در همه جا تاکید کرده که در کارها عجله نکنید. اما در متن اذان می‌گوید: "حی علی الصلاه"؛ بشتابید بسوی نماز. معنای شتاب را باید در نماز به دانش‌آموزان به‌خصوص در مقطع ابتدایی عملاً معنا کنیم. این دانش‌آموزان وقتی ببینند که معلم کلاسشان چقدر به نماز اهمیت می‌دهد، درس را تعطیل کرده و نماز را به‌محض شنیدن صدای اذان به‌پا می‌دارد، مفهومِ "به نماز نگوئید کار دارم، به کار بگوئید وقت نماز است" را بهتر درک می‌کند. بهتر می‌تواند بفهمد که نماز را باید سرلوحه زندگیش قرار دهد. وقتی به دانش‌آموزان گفته شود الان درس ریاضی داریم، نمی‌توانیم به نماز جماعت برویم معنای "حی علی الصلاه" را زیر سئوال می‌بریم. غیر مستقیم و ناخواسته به او می‌آموزیم که نماز را تاخیر بیندازد! مگر نه این است که نماز ما را از گناه و آلودگی به آن دور می‌کند، اگر کودکان به‌سمت نماز بروند خدا را بهتر شناخته و راستی و درستی و نظم و ترتیب را می‌آموزند؛ در نتیجه در آینده جوانان سالم و جامعه‌ای سالم خواهیم داشت که همان جوانان پدران و مادران آینده کشور ما هستند.      

 طرح مسئله

1.            نماز خانه ظرفیت لازم را برای همه ی دانش آموزان مدرسه ندارد؛

2.            زمان بیشتری لازم است تا دانش آموزان در نمازخانه حضور یافته و یک زنگ کلاس کلاً گرفته می‌شود؛

3.            بعضی از دانش‌آموزان اشکالات اساسی در خواندن نماز دارند که به علت ازدیاد دانش آموزان رسیدگی مشکل است؛

4.            هفته‌ای یکبار به یک کلاس نوبت حضور در نمازخانه می‌رسد؛

5.            فقط مربیان پرورشی درگیر برگزاری نماز هستند .

روش کار

خرید یک موکت یا فرش 12 متری برای هر کلاس

گزارش تجربه

با لمس کردن این مشکلات و بی‌اهمیتی به نماز اول وقت، در یکی از کلاس‌های آموزشی با همکاری خیرین ومدیریت محترم مدرسه یک عدد موکت 12 متری خریداری کردم. با همکاری معلم مربوطه کلاس دانش‌آموزان زنگ تفریح وضو گرفته موقع پخش اذان ظهر از مسجد محله موکت راپهن کرده و به نماز می‌ایستادند. ذوق و شوق دانش‌آموزان به‌قدری زیاد بود که تمامی دانش‌آموزان را به وجد آورد. آن قدر مرتب و منظم به نماز می‌ایستادند که من موقع برگزاری نماز اشک در چشمانم حلقه میزد و خدا را به خاطر این کار شکر می‌کرد.م با موفقیت آمیز بودن طرح، برای اکثر کلاس‌ها موکت خریدم. مدیریت محترم مدرسه با مشاهده علاقه دانش‌آموزان  با اینکه وضوخانه در حیاط مدرسه وجود داشت به خاطر سردی هوا  وضو خانه‌ای را نیز در داخل سالن مدرسه تاسیس کرد.

در تمامی کلاس‌ها مسئول موکت، مهر، مکبر و پیش نماز را بر اساس حروف الفبای نام خانوادگی‌شان انتخاب کردم تا احساس مسئولیت دانش‌آموزان را برانگیزم.

 گاهی اوقات صدای اذان را از بلند گوی مدرسه پخش می‌کردم تا دانش‌آموزانی که در نمازخانه هستند همزمان با دانش آموزان کلاس‌ها نماز جماعت را برگزار کنند. به دانش‌آموزان  تعقیباتِ بعد از نماز آموزش داده شد.

برای دانش آموزان کلاس سوم دفتر نماز پیشنهاد دادم؛ تا آنها را برای اقامه نماز صبح، مغرب و عشا نیز تشویق کنم. در این دفتر تاریخ، روزهای هفته، نماز‌های یومیه جدول‌بندی شد. با اقامه نماز در منزل آنها برای خود ستاره‌ای را در جدول مورد نظر می‌کشیدند. هنگامی که نماز  فراموششان می‌شد خط تیره در جدول مورد نظر می‌کشیدند. دانش‌آموزان آنقدر به‌درستی علامت‌ها را می‌زدند که من در موقع خط تیره کشیدن راستی گویشان را تحسین می‌کردم. هر هفته این دفتر مورد بررسی من قرار می‌گرفت.

نتیجه‌گیری

1.            دانش آموزان به نماز اول وقت علاقه پیدا می‌کنند؛

2.            اوقات شرعی را بهتر یاد می‌گیرند؛

3.            با پهن کردن موکت یا فرش و پخش کردن مهر نماز احساس مسئولیت را یاد می‌گیرند؛

4.            دانش آموزان که به نوبت پیش نماز می‌شوند در منزل طریقه صحیح نماز خواندن را تمرین می‌کنند؛

5.            مکبر، اذان گفتن را بهتر یاد می‌گیرد؛

6.            معلم کلاس همراه با دانش آموزان نماز اقامه کرده و به درستی نماز خواندن دانش آموزان نظارت دارد؛

7.            بهداشت فردی ( تمیز بودن لباسها و جوراب ) بصورت عالی رعایت می‌شود بطوریکه بعضی دانش آموزان جوراب تمیز در کیف به همراه دارند که موقع نماز خواند آنها را به پا می‌کنند؛

8.            خواندن نماز فقط حدود 10 دقیقه از وقت کلاس را به خود اختصاص می‌دهد؛

9.            با حضور معلمان در وضو خانه مدرسه اشکالات وضوی دانش آموزان نیز به آنها آموزش داده می‌شود؛

10.         از موکت علاوه بر نماز خواندن در کارهای گروهی ( روزنامه دیواری ) نیز استفاده می‌شود.

پیشنهاد

با توجه به اینکه نماز اول وقت مورد سفارش است، با در نظر گرفتن اینکه هزینه بسیاری جهت اجرای این طرح نیست، خواهشمند است مسئولان محترم نسبت به حمایت از این طرح و اطلاع رسانی به سایر آموزشگاه‌ها اقدام نمایند تا نماز اول وقت در تمامی مدارس ما اجرا شود.

ملاحظه تربیتی

تاکید روایات و آیات بر نماز جماعت است؛ لذا این طرح برای ایجاد انگیزه ابتدایی و تشویق به اصل نماز خوب است، اما به‌مرور به‌سمت تقویت نماز جماعت مدرسه باید پیش رود. حتی اینکه نمازهای کلاس‌ها به یکدیگر متصل شود که رقابت را نیز دو چندان می‌کند.

این مطلب را به اشتراک بگذارید :