■ آیا نماز نخواندن پدر و مادر در زندگی فرزندانشان تأثیری دارد؟
پاسخ: نماز نخواندن پدر و مادر دو اثر وضعی و تربیتی بر فرزندان میتواند داشته باشد. اثر تربیتی از آن جهت است که فرزندان معمولاً از اعمال والدین الگو برداری می کنند. اگر فرزندان عمل کردن به آداب و وظائف دینی را از ابتدا در محیط خانه مشاهده کنند و با آنها خو بگیرند، در سنین بالاتر انجام این کارها برای آنها طبیعی و آسان خواهد بود.
گاهی با برخی افراد حتی در سنین بالا برخورد میکنیم که با وجود اعتقاد به مبانی دینی، در نماز خواندن سستی می ورزند که یکی از علت های آن می تواند راحت طلبی باشد، یعنی این قبیل افراد از ابتدا به انجام این فریضه عادت نکرده اند و به بهانه های گوناگون از آن سر باز می زنند.
اثر وضعی از این جهت است که هر گناهی آثار جسمی و روحی خاصی بر انسان می گذارد و ترک نماز یکی از گناهان بزرگی است که علاوه بر آثار عمومی، پیامدهای خاصی دارد. در روایتی رسول خدا(ص) پانزده اثر دنیوی و اخروی برای ترک نماز و سبک شمردن آن ذکر کرده اند که عبارتند از:
1ـ کم شدن برکت از عمر، 2ـ برداشتن برکت از روزی، 3ـ محو نشانة نیکوکاران از چهره، 4ـ پذیرفته نشدن عمل، 5ـ مستجاب نشدن دعا، 6ـ عدم برخورداری از دعای نیکوکاران، 7ـ با ذلت مردن، 8ـ با گرسنگی مردن، 9ـ با تشنگی از دنیا رفتن، 10ـ عذاب قبر،11ـ تنگی قبر، 12ـ تاریکی قبر، 13ـ حساب ذلت آمیز در قیامت، 14ـ سخت گیری در حساب رسی، 15ـ عذاب اخروی.
بدیهی است که بعضی از آثار مذکور خواه ناخواه گریبانگیر فرزندان تارک الصلاه است. در حقیقت از فضای عطر آگین معنوی و آثار و برکات نماز محروم اند، ولی باید توجه داشت که این آثار وضعی و تربیتی در حد مقتضی عمل می کند، یعنی فرزندان با انجام وظیفة خود می توانند با عامل وراثت مبارزه نمایند و آثار منفی را از خود دور سازند و خداوند فرزندان را به دلیل گناه پدر یا مادر مؤاخذه نمی کند و حتی برای فرزندی که در شرایط نامساعد خانواده به نماز اهمیت می دهد، ثواب دو چندانی عنایت خواهد کرد.
منابع:سفینه البحار، ج 2، ص 44.
■ با توجه به اينكه اسلام به صلهرحم، اهميت فراوانى داده است، حكم نماز و روزه خويشانى كه چندين سال همديگر را در اثر اختلافات خانوادگى نمىبينند چگونه است؟
* در قرآن و روايات، قطع رحم ـ كه ممكن است در اثر قهر كردن باشد ـ بسيار مذمت شده و اين افراد مورد لعنت خدا قرار مىگيرند: (فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِن تَوَلَّيْتُمْ أَن تُفْسِدُواْ فِى الاْرْضِ وَتُقَطِّعُواْ أَرْحَامَكُمْ * أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ ...