■ چرا وضع مادی کسانی که اهل نماز و اطاعت از خدا نیستند بهتر از کسانی است که اهل نماز و اطاعت هستند؟
پاسخ: در پاسخ این پرسش باید با چند نکته توجه کرد:
• کلیت نداشتن این وضعیت
اولاً این حالت کلیت ندارد؛ زیرا خیلی از افراد ترککنندۀ نماز فقیرند و از سوی دیگر برخی از اهل نماز ثروتمند هستند؛ پس به صورت کلی نمی¬توان این مطلب را اثبات نمود. مثلا حضرت سلیمان علیه السلام و حضرت خدیجه کبری از ثروتمندترین افراد در زمان خود بودند و در همان حال اهل عبودیت و نماز هم بودهاند.
• توجه به سنت¬های الهی
ثانیاً بنا بر سنت امهال و املاء و استدراج که از سنت¬های خداوند می¬باشد و در قرآن کریم به آن اشاره شده است، ترک نماز گاهی موجب فقر میشود؛ ولی گاهی نیز چه بسا موجب ثروتمندشدن شخص گردد و آن زمانی است که خداوند یکی از سنتهای خود را (که در ادامه خواهد آمد) دربارۀ آن شخص اجرا کند. داشتن نعمت به خودی خود دلیل بر محبوببودن بندهای، پیش خدا نیست؛ چه¬بسا خداوند کسی را مورد توجه مادی خویش قرار می¬دهد و این فرصت، لغزش و انحطاطی را برای او پیش می¬آورد و چه ¬بسا انسان مؤمن و حافظ نمازی که به سختی مبتلا گشته و این فرصتی است تا بیشتر با خدا خلوت کرده و مراتب معنوی و کمالاتی را درک نماید چنان که مولوی می¬گوید:
درد آمد بهتر از دُر گران
تا بخوانی تو خدا را در نهان
سنت امهال
خداوند در قرآن می¬فرماید: "وَ ذَرْني و الْمُكَذِّبينَ أُولِي النَّعْمَةِ و مَهِّلْهُمْ قَليلاً"؛مزمل: 11. مرا با تكذيبكنندگان صاحب نعمت واگذار، و آنها را كمى مهلت ده!
که از این آیه مشخص می¬شود قرار نیست خداوند نعمت و مادیات را از آنها بگیرد و اگر خداوند نعمت دنیوی را از کافران دریغ کند در این صورت همه کافران برای رسیدن به مادیات دنیا، ایمان می¬آورند، در این صورت چنین ایمانی هیچ ارزشی نداشت؛ چون صرفا راهی بود برای اینکه آنها ثروتمند بشوند.
قرآن کریم در سورۀ مبارک زخرف آیۀ 71 به این سنت اشاره نموده است آنجا که می¬فرماید: "اگر نبود که همه مردم دست از ایمان خود می¬کشیدند و کافر می¬شدند هر آینه به کفار آنقدر ثروت می¬بخشیدیم که خانههای خود را از نقره قرار دهند و به آنها طلا می¬دادیم" اشاره به این دارد نعمت¬هایی که خداوند در دنیا به آنها داده است بسیار ناچیز است؛ زیرا خداوند می¬فرماید اگر همه، کافر نمی¬شدند این نعمتها را می¬دادیم.
سنت املاء
خداوند در قرآن می¬فرماید: "کسانی که کافر شده¬اند گمان نکنند این فراوانی نعمت به سود آنهاست ما فراوان به آنها می-دهیم تا بیشتر در گناه فرو روند و برای آنها در قیامت عذابی دردناک است". آل عمران: 178.
بنابراین سنت خداست که کافران فقط در دنیا به نعمت برسند و از نعمات جاوید آخرت بی¬بهره گردند و خداوند از تارک نماز که به فرمودۀ اهل¬بیت علیهم السلام نوعی کفر در درون اوست، متنفر است لذا گاهی نعمت مادی را به او می¬دهد تا با فرورفتن در گناه از نعمتهای آخرت محروم گردد.
رابطۀ ثروت و طغیان
قرآن کریم می¬فرماید: اثر احساس ثروتمندی این است که انسان طغیان می¬کند "اِنَّ الاِنسانَ لَیَطغی اَن رَاهُ استَغنی"؛ بىگمان آدمى طغیان مىكند؛ چون خود را بىنیاز مىبیند. علق: 6 و 7.
به همین علت اکثر معاندان و متکبرانی که در مقابل رسولان الهی ایستادگی می¬کردند، انسان¬های ثروتمندی بودند که به سبب تکبری که در درون آنها موج می¬زد، حاضر به اطاعت از خداوند و سجده نمودن در برابر او نبودند. اثر ذاتی چنین ثروتی این است که انسان را به تکبر و دوری از عبادت و نماز وا می¬دارد. درباره چنین انسان¬هایی خداوند هم اراده نکرده است به سبب ترک نماز، ثروت دنیوی را از او بگیرد! در مقابل، اکثر فقیران به سبب آنکه اهل خضوع¬اند در برابر خداوند سر به سجده می¬نهند.
توجه به هدف نماز
اصل عبودیت و بندگی برای این قرار داده شده است که انسان به کمال برسد و هدف عبودیت رسیدن به نعمات دنیوی نیست. ممکن است در پرتو عبودیت خدواند، نعمتهای مادی نیز به انسان برسد؛ ولی این هدف عبادت نیست و تا کسی به معاد، اعتقاد قوی پیدا نکند و نعمتهای قیامت را با دنیا غیر قابل مقایسه بداند به حقیقت عبودیت و آثار آن پی نخواهد برد.
مال حرام
بسیاری از افرادی که به ثروت فراون می¬رسند و اهل نماز هم نیستند، از طریق حرام به این ثروت رسیده¬اند؛ زیرا کسی که اهل نماز نیست اعتنایی ندارد به این که مالی که به دست می¬آورد از راه حلال باشد. در مقابل، کسی که اهل نماز است، به سبب آنکه به دنبال کسب حرام نرفته است، چه بسا وضع زندگی مادی او پایین¬تر باشد.
■ اگر در نماز جماعت فرصت سه بار گفتن تسبیحات اربعه نباشد، آیا با تبعیت از امام جماعت می توان به رکوع رفت؟
آیت الله مکارم شیرازی؛ از آنجا که در رکعت سوم گفتن یک مرتبه تسبیحات اربعه کافی است بعد از یک بار یا دوبار گفتن آن چنانچه امام جماعت به رکوع رود ماموم باید از امام تبعیت کند. ...
■ اگر به اول نماز جماعت نرسیم، آیا پاداشهای آنرا از دست خواهیم داد؟
با جستوجوی انجام شده؛ روایتی نیافتیم که بیان کند اگر فردی از ابتدای نماز جماعت حاضر نشده و رکعتها و یا بخشی از یک رکعت را از دست داده باشد، به دنبال آن، دقیقاً چه پاداشهایی را از دست خواهد داد.
اما این مطلب را میتوان قطعی دانست که؛ افرادی که بع ...